بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
سرمقاله اعتماد/ انزوا در جمع رفقا
١٠
٠
اعتماد / « انزوا در جمع رفقا » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته مرتضی مکی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
پیامدهای امنیتی هرگونه تنش و بحران در منطقه خلیج فارس قطعا متوجه دولت‌های اروپایی هم خواهد شد. دولت‌های اروپایی در پی تنش‌ها و بحران‌هایی که در سوریه، یمن، لیبی و دیگر کانون‌های بحران در غرب آسیا و شمال آفریقا ایجاد شد، شاهد ناامنی‌های زیادی بودند.
اقدامات تروریستی در پایتخت‌های اروپایی و موج بی‌سابقه پناه‌جویان به خاک اروپا به یکی از عمده‌ترین موضوعات سیاسی در این کشورها تبدیل شده است و می‌تواند سرنوشت سیاسی بسیاری از کشورهای قاره اروپا و حتی اتحادیه اروپا را در کوتاه‌مدت و میان‌مدت تغییر دهد. به همین دلیل اروپایی‌ها حساسیت ویژه‌ای بر بحران‌ها در شمال آفریقا و خاورمیانه پیدا کرده‌اند و اثر مستقیم ناامنی و بی‌ثباتی در این مناطق را بر امنیت و ثبات در کشورهای خود احساس می‌کنند. همین حساسیت است که باعث می‌شود اتحادیه اروپا و سه قدرت اروپایی به صورت ویژه به توافق هسته‌ای با ایران به عنوان یک توافق امنیتی نگاه ‌کنند که می‌تواند الگوی یک توافق چندجانبه بین‌المللی برای حفظ زیربنای ثبات و امنیت در منطقه باشد.
واکنش‌هایی که دولت‌های مختلف اروپایی، حتی بریتانیا در مقابل افزایش تنش‌ها در منطقه خلیج‌فارس نشان‌ دادند، نشانه نگرانی و توجه ویژه اروپا به ثبات و امنیت در خلیج فارس است. تازه‌ترین موضع‌گیری را همین دیروز از هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان شاهد بودیم که به شکل صریح اعلام کرد اروپا از گزینه گفت‌وگو و مذاکره در منطقه حمایت می‌کند و به هیچ‌وجه حاضر به پذیرش اقدامات یکجانبه و تنش‌زای امریکا در منطقه نیست. اینکه ناوشکن اسپانیایی به دستور وزارت دفاع این کشور بعد از عبور از کانال سوئز از ناوگروه امریکایی همراه با ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن جدا می‌شود و حاضر به همراهی با امریکا در خلیج فارس نیست، حاکی از پیام واضح و روشن اروپا به واشنگتن است که اگر تنش و درگیری در منطقه آغاز شود، اروپا حاضر به همراهی و همسویی با ایالات متحده امریکا نخواهد بود.
متاسفانه اروپایی‌ها در سال‌های اخیر، به ویژه در پرونده برجام نشان داده‌اند که قادر به مقابله عملی و رویارویی مستقیم با واشنگتن در مورد پرونده‌های امنیتی و سیاسی تعیین‌کننده نیستند. در برجام شاهد بودیم که دستاوردهای امنیتی و سیاسی برجام برای کشورهای اروپایی کاملا روشن است اما کشورهای اروپایی حاضر به ریسک‌پذیری نیستند و از اراده کافی برای رد کردن فشار امریکا و گشایش روابط شفاف اقتصادی و تجاری با جمهوری اسلامی ایران، برخوردار نبودند. با این حال موضع‌گیری‌های دولت‌های اروپایی، اما دست کم نشان می‌دهد که دولت‌های اروپایی پیامی روشن برای واشنگتن دارند که در هرگونه اقدام تنش‌آفرین در منطقه خاورمیانه دست کم از سوی دوستان اروپایی‌اش تنها خواهد ماند. این اظهارنظرها و موضع‌گیری‌ها هر چند عزم جدی برای رویارویی مستقیم و مخالفت عملی با واشنگتن را نشان نمی‌دهد اما مشخص کرده است که واشنگتن در ماجراجویی احتمالی‌اش در خلیج فارس، از همراهی اروپا و ناتو در چارچوب پیمان‌های امنیتی و همکاری‌های نظامی، بی‌بهره خواهد ماند. به نظر می‌رسد، پیام متحدان غربی امریکا در واشنگتن هم دریافت شده است چرا که سیگنال‌هایی که در روزهای اخیر از سوی واشنگتن ارسال می‌شود نشان می‌دهد که امریکایی‌ها هم از عواقب هرگونه تنش و ماجراجویی در منطقه آگاه هستند.
اما با توجه به تحرکات و تحریک‌هایی که از سوی رژیم اسراییل برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی انجام می‌شود، در شرایط تنش‌آلود منطقه، امکان هرگونه سوءمحاسبه و تصادفی را افزایش می‌دهد. اما نهایتا ایستادگی ایران و همچنین پیام تنها انزوای امریکا از سوی متحدان اروپایی، باعث می‌شود که امریکایی‌ها با حساسیت بیشتر از بروز تنش خودداری کنند. دونالد ترامپ و سیاستمداران ارشد امریکایی به خوبی آگاه هستند که جامعه امریکا هم به هیچ‌وجه آمادگی یک جنگ تازه را ندارد، به ویژه اینکه رییس‌جمهور امریکا بر بستر شعار کاهش هزینه‌های امنیتی امریکا در خاورمیانه به قدرت رسیده است. در شرایطی که دونالد ترامپ، امیدوار است در انتخابات 2020 بار دیگر سکان کاخ سفید را در اختیار بگیرد هر گونه جنگ و رویارویی نظامی در خلیج فارس شکست ترامپ را در این انتخابات تضمین می‌کند. امریکایی‌ها آگاه هستند که شرایط ایران، نه مشابه افغانستان سال 2001 است و نه عراق 2003 و نتیجه تنش با ایران برای امریکایی‌ها غیرقابل پیش‌بینی و فراتر از حد تصور خواهد بود.
امریکایی‌ها حتی در جنگ عراق هم موفق نشدند همه متحدان غربی خود را برای ائتلاف بسیج کنند، جز بریتانیا که حاضر به حمایت از امریکا در جنگ عراق شد، بقیه کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان، رسما از اقدام امریکا انتقاد کردند و نهایتا یکی، دو کشوری هم که حاضر به همراهی با امریکا در این جنگ شدند، به شکل نمادین و سمبلیک تعداد کمی نیرو در این جنگ به کار گرفتند. نمی‌توان آنچه کشورهایی همچون ایتالیا و لهستان در جنگ عراق انجام دادند، همراهی در جنگ توصیف کرد؛ فقط نوعی ابراز همبستگی سیاسی بود. در مورد جمهوری اسلامی ایران، شرایط کاملا متفاوت است و قاعدتا ایالات متحده امریکا در صورت اقدام نابخردانه، حتی از همبستگی سیاسی هم بی‌بهره خواهد ماند.