بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
پایان «تَکرار»
١٩٩
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
فراکسیون امید مجلس که از نمایندگان نزدیک به طیف سیاسی دولت تشکیل شده است را وکیل‌الدوله می‌دانند؛ هر چند خود امیدی‌ها این عقیده را انگ ناچسب می‌دانند. اظهارات چند روز پیش محمدرضا عارف، رئیس این فراکسیون، نشان داد که مدعیان چندان هم پربیراه نمی‌گویند؛ آنجا که گفت: «فراکسیون امید تا جایی مطالبات مردم را پیگیری می‌کند که موجب تضعیف دولت نشود».
ماهیت فراکسیون امید
فراکسیون امید محصول لیست امید است که در اسفند سال 94 و در آستانه انتخابات دوره دهم مجلس، میان اصلاح‌طلبان و طیفی از اصول‌گرایان که به گفتمان سیاسی علی لاریجانی نزدیک بودند، منعقد شد؛ چهره‌هایی مثل بهروز نعمتی و کاظم جلالی از چهره‌های نزدیک به لاریجانی، از جمله راست‌هایی بودند که در سیاهه انتخاباتی چپ‌ها جای‌گیر شدند؛ اما پس از شکل‌گرفتن مجلس، از فراکسیون امید منشعب شدند و فراکسیونی تحت عنوان «مستقلین ولایی» را سر و سامان دادند. فراکسیون امید و مستقلین در مجموع ذیل تاکتیک‌های سیاسی رییس مجلس و متعاقباً ذیل خواست دولت تدبیر قرار دارند؛ به‌گونه‌ای که طی سه سال گذشته، کمترین اصطکاک و چالش میان این دو فراکسیون با شخص رییس مجلس و رییس‌جمهوری ایجاد شده است. در این میان البته امیدی‌ها در قیاس با مستقلین، اندکی با لاریجانی فاصله دارند. معرفی عارف به‌عنوان نامزد فراکسیون امید برای رقابت با لاریجانی و تصدی ریاست مجلس، در انتخابات‌های هیات رئیسه مجلس، نمونه‌ای از این فاصله‌گیری نسبی است.
چهره‌های گمنام
کم نبودند چهره‌های گمنامی که در اسفند 94 به لیست امید راه یافتند؛ افرادی که صرفاً با پروپاگاندای رسانه‌ای جریان اصلاح‌طلب، زمینه رأی‌آوری‌شان فراهم شد. همین چهره‌های بی‌نام و نشان بعدها وقتی وارد مجلس شدند، کمترین‌بار را در پیگیری مطالبات مردم به دوش کشیدند و صرفاً به مهره‌های بی‌اراده‌ای برای بازی‌سازی‌هایِ سیاسیِ رئیس مجلس تبدیل شدند.
تشکیل کارگروه برای بررسی رابطه با دولت
با وجود حمایت‌های بی‌دریغ فراکسیون امید از دولت، روابط دوجانبه اما چندان گرم و حسنه جلوه نمی‌کند. عارف، رییس فراکسیون امید، اسفند 96 در اظهاراتی ضمن ابراز گلایه از قوی‌نبودن رابطه این فراکسیون با دولت، از تشکیل کارگروهی سه‌نفره برای بررسی این موضوع خبر داد. عارف در این‌باره تصریح کرد: «رابطه فراکسیون امید با دولت باوجود همراهی نمایندگان با دولت، رابطه‌ای قوی نیست. احساس عمومی اعضای فراکسیون امید این است که دولت با حامیان اصلی خود رابطه قوی ندارد. ما یک کارگروه سه‌نفره تشکیل دادیم که چگونگی کار با دولت را بررسی کنند».
وقت محدود رییس‌جمهوری
«قاسم میرزایی‌نکو» عضو فراکسیون امید، دی‌ سال 96 در گفت‌وگویی با یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب، با اشاره به محدودیت اعضای این فراکسیون در دسترسی به رییس‌جمهوری گفت: «در کمیته رفع حصر مجلس از رییس‌جمهوری درخواست ملاقات کرده بودیم؛ یعنی ما به‌عنوان کمیته حصر به آقای امیری، معاون پارلمانی شاید بیش از پنج‌بار نامه داده‌ و با آن‌ها مکاتبه کرده‌ایم چون ما با همه سران قوا، یعنی آقای آملی‌لاریجانی و علی لاریجانی، همچنین علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی، وزیر اطلاعات و دوستان مختلف ملاقات کردیم ولی آقای رییس‌جمهوری وقت ندادند».
دیداری پر از گلایه
مردادسال 97 آخرین دیدار اعضای فراکسیون امید با رییس‌جمهوری برگزار شد. در این جلسه دو طرف یعنی امیدی‌ها و روحانی، گلایه‌هایی را نسبت به رفتارهای یکدیگر مطرح کردند. مصطفی کواکبیان، عضو فراکسیون امید همان موقع درباره جزئیات این دیدار گفت: «رییس‌جمهوری گلایه‌هایی، هم در مورد کلیت مجلس و به‌خصوص دوستان فراکسیون و هم در مورد شخص بنده داشتند. از جمله در مورد خود بنده گلایه‌ای مطرح کردند که باوجود دوستی چهل‌ساله با ایشان در مجلس گفتم خجالت می‌کشم به مردم بگویم از این دولت حمایت کردم».
کواکبیان افزود: «متقابلاً ما هم گلایه‌هایی داشتیم از جمله اینکه چرا این دوست را که از سال 58 ستاد انتخاباتی ایشان را در انتخابات مجلس اول مدیریت می‌کرد، در طول این دو سال فقط سه چهار بار به این جلسات دعوت کرده است درحالی‌که ما هیچ‌گاه درخواستی نداشتیم و صرفاً از روی دلسوزی، می‌خواستیم حداقل ماهی یک بار دیدگاه‌های خود را با ایشان مطرح کنیم. من به رییس‌جمهوری گفتم که دولت باید با فراکسیون امید صادقانه‌تر برخورد کند و جلسات بیشتری ترتیب دهد تا هماهنگی بیشتری حاصل شود».
پیگیری مشروط مطالبات مردم
با وجود برخی تنش‌ها، محمدرضا عارف سه روز پیش در نشستی خبری، در پاسخ به این سؤال که آیا فراکسیون امید مطالبات مردم از رییس‌جمهوری را پیگیری می‌کند، اظهار کرد: «وظیفه ما پیگیری مطالبات مردم و وعده‌های داده‌شده است؛ ضمن اینکه فراکسیون امید مطالبات مردم را تاحدی که موجب تضعیف دولت نشود پیگیری می‌کند، چون امروز با یک جنگ تمام‌عیار اقتصادی روبه‌رو هستیم».
سیاسی‌زدگی
اظهارات عارف به‌روشنی گویای جداماندگی فراکسیون امید از دغدغه‌های اصلی مردم که مشخصاً ماهیت اقتصادی دارند، است. فراکسیون امید با اقدامات سیاسی‌زده خود طی سه سال گذشته، به‌روشنی اثبات کرده که معضلات معیشتی مردم، در مقایسه با غایات کوتاه‌مدت سیاسی، از مرتبت و اهمیت دست چندم برخوردار است.
اقدام در جهت تشکیل مجموعه‌ای تحت عنوان «کمیته حصر» برای پیگیری وضعیت سران فتنه، تلاش برای دورزدن قانون بازنشستگی با هدف ابقای محمدعلی افشانی در شهرداری تهران، مخالفت با استیضاح وزرای ناکارآمد، مخالفت با سؤال از رییس‌جمهوری و چراغ سبز به لوایح ذیل FATF که ضدیتش با منافع ملی بر هر مصلح بی‌غرضی ثابت شده، مشت نمونه خروار از عملکرد سیاسی‌زده فراکسیون امید طی سال‌های گذشته بوده است.
پایان «تَکرار»
آنچه در این میان مورد لطمه و خدشه قرار گرفته، اعتماد نیروهای اجتماعیِ هواخواه گفتمان اصلاحات است؛ چه آنکه خود اصلاح‌طلبان نیز از حالا که چند ماهی بیشتر تا انتخابات دوره بعدی مجلس باقی نمانده، به این فهم رسیده‌اند که ممکن است اتخاذ تاکتیک «تَکرار» دیگر برای کشاندن مخاطبان اجتماعی اصلاحات به پای صندوق‌های رأی، کفایت سابق را نداشته باشد. بر همین اساس، اصلا‌ح‌طلبان برای کسب پیروزی نسبی مجدد در انتخابات، مدام از لزوم اتخاذ روشی متفاوت سخن می‌گویند. اینکه روش‌های جایگزین، با نظر به پیشینه عملکرد ضعیف فراکسیون امید، تا چه حد کارگر افتند، بحث مجزایی است که قضاوت درباره آن به گذر زمان نیاز دارد.