بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
ابرفساد؛ مروری بر ماجراهای بزرگترین پرونده‌ی فساد مالی در ایران
k ١٤
٢٣
سازندگی / متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
پرونده‌ی فساد گسترده‌ی بانک سرمایه بزرگ‌ترین پرونده‌ی فساد مالی این سال‌هاست که به جرئت می‌توان از آن به عنوان ابرفساد مالی یاد کرد! پرونده‌ای به میزان 14 هزار میلیار تومان که در نوع خود عجیب است. پرونده‌ای که متهمان دانه‌درشت آن همه سرشناس‌اند
مریم لطفی| پرونده‌ی فساد گسترده‌ی بانک سرمایه بزرگ‌ترین پرونده‌ی فساد مالی این سال‌هاست که به جرئت می‌توان از آن به عنوان ابرفساد مالی یاد کرد! پرونده‌ای به میزان 14 هزار میلیارد تومان همراه با 400 متهم که در نوع خود عجیب است. پرونده‌ای که متهمان دانه‌درشت آن همه سرشناس‌اند. از وزیر سابق دولت محمود احمدی‌نژاد گرفته تا داماد وزیر فعلی تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سرمایه‌گذار سریال پرآوازه‌ی «شهرزاد» و حتی عابربانک فوتبالی‌ها! پرونده‌ای که ماجراهایی عجیب و هزارتو دارد و رد هر آدم را که بگیری از هزار روزنه چرخ می‌خورد و از هزار ماجرا رد می‌شود و به ماجرای متهم‌های دیگر پرونده گره می‌خورد و قصه‌اش یا تمام می‌شود، یا تمام نشده و هنوز در جایی ناتمام مانده است. مانند حسین هدایتی و چند نفر دیگری که حکم‌شان صادر شده، اما رضوی و چند نفر دیگر هنوز در انتظار ادامه‌ی دادگاه‌شان به سرمی‌برند.
حکایت قدیم‌ترها
ماجرا به سال 74 برمی‌گردد که صندوق ذخیره‌ی فرهنگیان تشکیل شد؛ آن هم با هدف حمایت و کمک به تأمین مالی فرهنگیان. طبعا صندوق برای رسیدن به هدفش به تامین مالی نیاز داشت، برای همین با پنج درصد از حقوق و مزایای مستمر فرهنگیان و البته کمک دولت پر می‌‎شد. گرچه بعد از چند سال قاعده تغییر کرد و از بدِ ماجرا صندوق دچار بحران مالی شد. حالا در نظر بگیرید که صندوق ذخیره فرهنگیان مالک نیمی از سهام بانک سرمایه هم بود و اتفاقا از منابع مالی این بانک سوء‌استفاده کرد. چطور؟ مدیرعامل و هیأت‌مدیره وقت صندوق مجوز دادند و سپرده‌های صندوق ذخیره فرهنگیان که در بانک سرمایه بود، در اختیار برخی شرکت‌ها قرار گرفت. شرکت‌هایی که بعضی از آنها زنجیره‌ای بودند و بعدها معلوم شد مالک آنها یک نفر بوده است.
ماجرا از شهریور 95 رسانه‌ای شد؛ وقتی که یکی از اعضای فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس، از فساد در این صندوق خبر داد و چند روز بعد قوه قضائیه، مدیرعامل صندوق را بازداشت کرد. همان موقع اعلام شد که 22 نفر مبلغ هشت هزار و 800 میلیارد تومان وام از منابع بانک سرمایه گرفته‌اند و از این تعداد 10 نفرشان از متهمان اصلی هستند. در واقع آنها چندین شرکت تشکیل داده بودند که توسط منسوبان مدیریت می‌شده و از این طریق وام می‌گرفتند؛ آن هم با کمترین و ضعیف‌ترین تضامین و فاکتورها به شکل چک و سفته. با این روش هشت هزار و 800 میلیارد تومان وام از بانک سرمایه دریافت شده که مشخص نیست نحوه بازگشت این مبلغ چگونه است. این موضوع منجر شده به اینکه مطالبات معوق بانک سرمایه به بیش از هشت هزار میلیارد تومان برسد اما نکته اصلی مجهول‌الوصول بودن وام‌های هشت هزار و 800 میلیارد تومانی بانک سرمایه است. القصه اینکه در نهایت اعلام شد بانک سرمایه با 14 هزار میلیارد تومان از اموال فرهنگیان خیانت در امانت کرده است. از همان موقع اسم برخی از متمهمان این پرونده بر سر زبان‌ها افتاد. کسانی که اتفاقا آدم‌های سرشناسی بودند و حافظه‌ی جمعی هم خوب آنها را به یاد می‌آورد.
نه به شهرزاد!
مهر 95 برای اولین بار خبر بازداشت محمد امامی منتشر شد. امامی از سرمایه‌گذاران سینما و شبکه نمایش خانگی بود که اتفاقا همان روزها خیلی‌ها او را به عنوان تهیه‌کننده‌ی سریال شهرزاد می‌شناختند و حالا ماجرای بانک سرمایه به سریال پرمخاطب شهرزاد هم گره خورده بود. چون امامی متهم به پولشویی و اختلاس از صندوق ذخیره‌ی فرهنگیان بود. در همین بحبوحه که خیلی‌ها منتظر ساخت سری دوم شهرزاد بودند، از سوی یکی از روزنامه‌نگاران قدیمی کمپینی با عنوان «نه به شهرزاد» راه افتاد و بعضی از مردم هم به آن پیوستند. کمپینی که خواستار توقف تولید سری دوم این مجموعه تا روشن شدن منابع مالی آن بود. اما شهرزاد با هزینه‌های نجومی ساخته شد و امامی هم توضیح روشنی در این باره نداد.
اوایل بهمن سال 95 محمدرضا محدث خراسانی، قائم‌مقام مدیرعامل اسبق صندوق ذخیره فرهنگیان مدعی شد محمد امامی سرمایه‌گذار مجموعه شهرزاد بیش از هزار میلیارد تومان از بانک سرمایه وام گرفته و نتوانسته مبلغ وام را به صندوق برگرداند. 25 دی 97 هم در اولین دادگاه رسیدگی به سه نفر از متهمان بانک سرمایه نماینده‌ی دادستان در رابطه با اتهامات تهیه‌کننده‌ی شهرزداد گفت: «آقای امامی دو ملک را به بانک سرمایه ارائه داده‌اند که یک ملک با مبلغ 205 میلیارد و ملک دیگر 96 میلیارد بوده است که پس از کارشناسی قیمت ملکی که 205 میلیارد بوده 40 میلیارد و ملکی که 96 میلیارد بوده حدود 20 میلیارد تعیین شد». بر اساس صحبت‌های نماینده دادستان، محمد امامی بیش از 300 میلیارد تومان به بانک سرمایه بدهکار بوده که با ملک‌‌هایی به ارزش 60 میلیارد تومان سعی در تسویه بدهی خود داشته است.
کاظمی؛‭ ‬20‭ ‬سال‭ ‬حبس،‭ ‬74‭ ‬ضربه‭ ‬شلاق
پرویز کاظمی، وزیر رفاه و تأمین اجتماعی دولت احمدی‌نژاد و مدیریت صنعتی خوانده‌ی دانشگاه تهران یکی دیگر از متهمان پرآوازه‌ی پرونده‌ی فساد مالی بانک سرمایه است. همان کسی که احمدی‌نژاد در جلسه رای اعتماد مجلس در معرفی او گفته بود: «خدا کاظمی را به من معرفی کرده است». اما طولی نکشید که در مهر ماه 1385 کاظمی از کابینه احمدی‌نژاد استعفا داد و علتش را هم اختیار نداشتن در انجام مسئولیت‌های قانونی اعلام کرد. حالا در پرونده‌ی فساد گسترده‌ی بانک سرمایه او به اخلال در نظام پولی و بانکی و مشارکت در 41 فقره پرداخت تسهیلات غیرقانونی به ارزش 2 میلیارد و 448 میلیون تومان متهم است. دوم بهمن دادگاهی برای رسیدگی به اتهامات کاظمی تشکیل شد و او در بخشی از دفاعیاتش به ماجرای خیانت در امانت اشاره کرد و گفت: «زمانی که ما آمدیم سیستم بانکی بانک سرمایه مشکلات عدیده‌ای داشت و از نظر من نباید این موضوعات را رسانه‌ای کرد و تعداد برگ سهم با سرمایه همخوانی نداشت، لذا تلاش‌های زیادی صورت گرفت و این معضل حل شد. موضوع معوقات بانکی نیز وجود داشت. حدود 3 هزار میلیارد تومان از معوقات با تلاش‌های انجام‌شده گرفته شده که صورت ریز آن در بازپرسی تحویل شد و بهای اسمی سهم در بانک که صد تومان بود عملا حدود 80 تومان معامله می‌شد؛ لذا زمانی که این حالت وجود داشت، اصلاح ساختار مالی صورت گرفت و در واقع در بورس حضور پیدا کرد. اگر در آن‌زمان هرکس اراده می‌کرد و سهم خود را می‌فروخت، منفعت خیلی خوبی حاصل می‌شد اما از اسفندماه سال 92 سیر نزولی شروع می‌شود که نشان‌دهنده خودنمایی مشکلات است».
ماجرا گذشت و اواخر اسفند حکم کاظمی صادر شد و آنطور که قاضی مسعودی‌مقام اعلام کرد، او به همراه علی بخشایش و محمدرضا توسلی، از دیگر متهمان این پرونده به 20 سال حبس، تحمل 74 ضربه شلاق در انظار عمومی و محرومیت از مشاغل دولتی به طور دائم محکوم شده است.
هدایتی؛‭ ‬20‭ ‬سال‭ ‬حبس‭ ‬و‭ ‬رد‭ ‬مال‭ ‬500‭ ‬میلیاردی
از متهمان اصلی و دانه‌درشت بانک سرمایه حسین هدایتی 55 ساله است که دیگر همه او را به عنوان عابربانک پرسپولیسی‌ها در دهه‌های گذشته می‌شناسند. کسی که خودش را در اولین جلسه‌ی دادگاه رسیدگی به اتهاماتش بچه‌مسلمان و بچه‌ی جنگ معرفی کرد. کسی که در 40 سال گذشته کارگری کرده و برخلاف چیزی که می‌گویند پول‌هایی که از بانک گرفته را صرف عیش‌ونوش‌ نکرده است. کسی که گفته منطقی است که از سال 92 تاکنون 600 میلیارد در فوتبال خرج کند، آن هم فقط برای اینکه مشهور شود؟ اما در دادگاه 9 اسفند 97 حرف از تبانی 586 میلیارد تومانی آقای عابربانک مطرح شد. البته از جلسات اول دادگاه این پرونده اسم هدایتی در میان بود آن هم به این اتهام که به صورت غیرقانونی با بعضی از اعضای هیئت مدیره چندین شرکت تسهیلات کلان گرفته‌ بودند. نماینده‌ی دادستان در رابطه با اتهامات او گفت: «حسین هدایتی دولابی متولد 1343 فاقد سابقه کیفری و دیپلمه و در بازداشت به لحاظ عجز از تودیع وثیقه است. او در پوشش هشت فقره شرکت 586 میلیارد تومان را در قالب قرارداد مشارکت مدنی از بانک سرمایه خارج می‌کند و برای ارائه تسهیلات طی جلساتی با بانک سرمایه و توافقات حاصل شده، مجتبی کیان‌پیشه به عنوان ضامن برخی قراردادهای تسهیلاتی را امضا کرده است و در انتساب شرکت‌های مذکور به حسین هدایتی تردید وجود ندارد».
ماجرای هدایتی از جای دیگری هم جنجالی شد. از قتل حمید حاجیان که مدتی وکالت هدایتی را به عهده داشت اما هدایتی در یکی از جلسات دادگاه گفته بود که حاجیان 50 میلیارد پول او را خورده و برده است! البته که ارتباطی میان قتل حاجیان و هدایتی اثبات نشد. در 7 سال گذشته چندین بار هدایتی به اتهام فساد مالی بازداشت شد. بازداشتی که البته بی‌نتیجه بوده و بعد از مدت کوتاهی یا آزاد شده یا معلوم شده که خبر بازداشت او از اساس کذب بوده است. القصه اینکه پرونده‌ی هدایتی مفتوح بود تا اینکه اول خرداد حکم نهایی دادگاه او صادر شد؛ 20 سال حبس، محرومیت دائم از به‌کارگیری خدمات دولتی و رد مال معادل 4 هزار و 889 میلیارد و 395 میلیون ریال معادل 488 میلیارد تومان به نفع بانک سرمایه، هم‌چنین74 ضربه شلاق!
آقای‭ ‬رضوی؛‭ ‬چه‭ ‬کاره‌اید؟‭!‬
بعد از محمد امامی نوبت سرمایه‌گذار پرآوازه‌ی سریال «شهرزاد» بود که پایش به پرونده‌ی فساد مالی بانک سرمایه باز شد. هادی رضوی، جوانی که اتفاقا داماد محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و از همان جلسه‌ی اول دادگاه با یک بغل سند و مدرک در دادگاه حاضر شد و در دفاعیاتش حرف‌هایی زد که حاشیه‌های زیادی به پا کرد. او از همان اول پای پدر همسرش را کشید وسط و گفت که داماد شریعتمداری است، نه نتانیاهو! حرفی که اتفاقا به مزاج دادگاه خوش نیامد و نماینده دادستان هم چند باری گفت که چه اهمیتی دارد که او داماد کیست؟! قهرمانی گفت او فقط یک متهم اقتصادی است، نه هیچ آدم مهم دیگری! جوانی که به گفته‌ی نماینده‌ی دادستان 107 میلیارد تومان صرف عیش و نوش خودروهای لوکسش کرده است.
گرچه رضوی بخش عمده‌ی اتهاماتش را گردن نگرفت، اما در دادگاهی که پریروز تشکیل شد، نماینده‌ی دادستان او را متهم کلان خواند! کسی که 107 میلیارد تومان از بانک سرمایه تسهیلات دریافت کرده و 104 میلیارد تومان نیز از بانک‌های دی، اقتصاد نوین، مسکن و تجارت دریافت کرده است. کسی که در همه‌ی کارها سرک کشیده و بنابر گزارش دادگاه اختلاف رقم‌های مالی او در همه جا مشهود است. از خرید ملک و خودروهای لوکس گرفته تا 50 کشوری که او به آنها رفت‌وآمد داشته؛ ترکیه، ایتالیا، آلمان، اتریش، امارات و اوکراین. سفرهایی که در بعضی از آنها منشی شرکتش هم همراه او بوده و البته به قول خودش در کنار منشی خانواده‌ی خودش هم بوده‌اند!
البته پرونده‌ی رضوی در موضوعات دیگری هم ریشه دارد. در سرمایه‌گذاری فیلم و سریال و حتی واردات گوشت منجمد! تا جایی که حتی قهرمانی، نماینده‌ی دادستان تهران هم در آخرین دادگاه او گفت: «تسهیلات شما سرمایه در گردش نبوده و سرمایه برای گردش بوده است! شما استودیو‌سازی می‌کردید، گوشت منجمد می‌فروختید، تهیه‌کنندگی می‌کردید، به ما بگویید کار شما چیست؟» به هرحال پرونده‌ی رضوی، با اتهامات سنگینی که البته او زیر بار آنها نمی‌رود، همچنان مفتوح است؛ تا پنجم خرداد که به عنوان نوبت بعدی دادگاه او اعلام شده است.
یقینی؛‭ ‬هنوز‭ ‬متواری‭ ‬است‭!‬
پرونده‌ی فساد گسترده‌ی بانک سرمایه یکی از پرونده‌های عجیب و تودرتوست و پرونده‌ی هر کدام از متهمان، به دیگری گره خورده است. حالا حرف از اکبر یقینی، یکی دیگر از متهمان دانه‌درشت این پرونده است. اواسط اسفند 97 خبر رسید که یقینی متواری شده است. قاضی مسعودی‌مقام در پایان جلسه دوم رسیدگی به پرونده حسین هدایتی و تعدادی دیگر از بدهکاران بانک سرمایه گفت: «علی‌اکبر یقینی از متهمان این پرونده که با وثیقه آزاد بود، متواری شده و ضمن صدور دستور ضبط وثیقه 5 میلیاردی دستور دستگیری و جلب متهم صادر شده است». او همچنین گفت: «آقای یقینی متواری است، دستور ضبط وثیقه صادر شده است، وی از ناحیه برخی متهمین تهدید شده که در جلسه دادگاه حاضر نشود، این فرد با عدم حضور حق دفاع را از خود سلب می‌کند، در جلسات آتی اظهارات صوتی آقای یقینی در رابطه با بخشی از متهمین که وی را تهدید کرده‌اند، ارائه خواهیم داد». نماینده دادستان هم گفت: «آقای یقینی در جلسات قبلی حاضر نشدند و اعلام کردند که در بیمارستان هستند و دادستان تهران نیز این مطلب را به درستی بیان کردند. سندی که آقای یقینی به عنوان وثیقه گذاشتند اجاره‌ای بوده است و این سند را 130 میلیون تومان اجاره کرده‌اند. به وی مظنون شدیم و ضابطین به بیمارستان رفتند، ایشان از بیمارستان متواری شده است؛ اما در داخل کشور است، دیشب نامه فرستادند و گفته‌اند که توسط آقای هدایتی تطمیع می‌شدم و نگرانی دارم و به همین دلیل نمی‌توانم در دادگاه حاضر شوم».
البته پرونده‌ی یقینی حواشی دیگری هم داشت، از ارتباط او با هدایتی گرفته تا قتل حمید حاجیان که هدایتی گفته بود شاید فرار یقینی ربطی به حاجیان داشته باشد. با این حال باید منتظر ماند و دید در جلسات آتی دادگاه چه خواهد شد. فعلا که به نظر می‌رسد همچنان این رشته سر دراز دارد...