بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
میوه دفاعی ایران در منطقه چیده شد
k ١٥
٥
روزنامه جوان / متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
مهدی پورصفا | امنیت تنگه هرمز با برنامه گام به گام ایران در حال تبدیل شدن به مهم‌ترین برگ برنده تهران در مقابل زیاده‌خواهی‌ها و تحریم‌های یک‌جانبه امریکاست، بدون آنکه اخلالی جدی در رفت و آمد بین‌المللی مهم‌ترین منطقه دریایی دنیا ایجاد شود.
زمانی که توافق هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی در وین پایتخت اتریش به نقطه نهایی رسید و ایران در قبال لغو بسیاری از تحریم‌ها با کاهش چشمگیر توان هسته‌ای خود موافقت کرد، برخی از کارشناسان این نکته را مطرح کردند که نحوه انجام تعهدات و پایبندی طرفین با توجه به مسیر انجام آن‌ها می‌تواند زمینه سوءاستفاده غرب از ایران را فراهم کند.
زمانی که برجام به روز اجرا رسید و کاهش توانمندی هسته‌ای ایران عملیاتی شد، اتفاقات بعدی نشان داد این نگرانی چندان بیجا نبوده است. عدم کاهش چشمگیر تحریم‌ها به گونه‌ای که بتواند ساختار آن را به صورت جدی در هم بکوبد، سبب شد تا بانک‌های بین‌المللی از همکاری با ایران استنکاف کنند.
مهم‌ترین نگرانی این بانک‌ها جریمه‌های وحشتناک دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی وزارت خزانه‌داری امریکا یا اوفک بود که سر به میلیارد‌ها دلار می‌گذاشت. در کنار این ادامه ممنوعیت استفاده از چرخه دلار برای تسویه حساب مبالغ مرتبط با معاملات ایران نیز سبب شد برداشته شدن تحریم استفاده از سامانه پیام‌رسان سوئیفت فایده‌ای برای شبکه مالی کشورمان نداشته باشد.
زمانی که ولی‌الله سیف در حاشیه کنفرانس بانک جهانی در واشنگتن به دیدار وزیر خزانه‌داری وقت امریکا رفت، ایران متوجه شد برای رسیدن به منافع اقتصادی برجام باید گام‌های بیشتری بردارد که یکی از آن‌ها اجرای استاندارد‌های گروه ویژه اقدام مالی یا FATF بود که بخش‌های مهمی از امنیت ملی ایران را تحت تاثیر قرار می‌داد.
در ادامه نیز روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور فعلی امریکا و سیاست یک جانبه وی در خصوص خروج از برجام سبب شد تا تمام تحریم‌های یک جانبه علیه ایران بازگردد و حتی تمام معافیت‌های نفتی در اردیبهشت ماه سال جاری نیز لغو شود؛ اقدامی که حتی دولت باراک اوباما به سمت آن حرکت نیز نکرد.
چرا ایران سراغ تنگه هرمز رفت
در مقابل این فشار سهمناک امریکایی‌ها 12 شرط برای مذاکره با ایران تعیین کردند که برای اولین بار مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا سال گذشته آن را در بنیاد هریتیج بیان کرد. پذیرش این 12 شرط نیز معنایی جز تسلیم ایران نداشت.
اگر چه امریکایی‌ها برای شروع مذاکره این 12 شرط را دیگر تکرار نمی‌کنند، اما نگاهی به سخنان مقامات این کشور از جمله دونالد ترامپ نشان می‌دهد در صورت آغاز مذاکرات دوباره نیز این شرط‌ها بار دیگر به میز مذاکره باز می‌گردند.
در مقابل این هجمه و پس از یک سال صبر ایران به تدریج شروع به کاهش تعهدات برجامی خود کرده و کار را از افزایش تولید اورانیوم آغاز و با افزایش میزان غنی‌سازی آن ادامه می‌دهد. این اقدام اگرچه توانست اروپایی‌ها را به تکاپو بیندازد تا کانال مالی برای تبادل کالا بین دو طرف را به راه بیندازند، اما با توجه به ماهیت نگاه دولت ترامپ به مسئله مذاکره با دولت‌های متخاصم و همچنین زمانبر بودن مسیر رسیدن برنامه هسته‌ای ایران به توان قبل از برجام، تهران باید کارت‌های جدیدی برای مقابله با دولت ترامپ فراهم می‌کرد.
برگ برنده ایران رو می‌شود
امریکایی‌ها برای مذاکره با تهران خواستار مطرح شدن دو موضوع برنامه موشکی و توانمندی‌های منطقه‌ای ایران برای روی میز بازی هستند.
بنا به دلایل مختلف ایران تمایلی به مذاکره بر سر این دو موضوع ندارد، چراکه حوزه‌های فوق را یک خط قرمز در ترتیبات امنیت ملی خود می‌داند. در این میان و از زمانی که بحث صفر شدن صادرات نفت ایران در رسانه‌های غربی مطرح شد، ایران بحث تنگه هرمز و امنیت صدور نفت از این منطقه مهم را به عنوان یک حربه جدی در مقابل این اقدام امریکا به میدان آورد.
برای اولین بار حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان در سفر به سوئیس و در جمع ایرانیان مقیم این کشور با اشاره به اقدامات امریکایی‌ها تصریح کرد: هدف واقعی امریکا از تحریم، فشار به زندگی مردم است، اما آن‌ها ادعا می‌کنند که می‌خواهند به دولت ایران فشار وارد کنند، اما وقتی واردات مایحتاج ضروری مثل دارو و نهاده‌های دامی را تحریم کنند، به چه کسی فشار وارد خواهد شد؟ امریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به‌طور کامل جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند. آن‌ها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چراکه این اصلاً معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید.
از آن زمان تاکنون مقامات دفاعی و دیپلماسی کشورمان طی یک سال گذشته بار‌ها بر این نکته تأکید و آن را یکی از برگ‌های برنده ایران در مقابل غرب عنوان کرده‌اند.
حالا و با توجه به تحولات اخیر به نظر می‌رسد این برگ برنده در حال نشان دادن ارزش خود است.
اگرچه طی سال‌های گذشته برخی تحولات بین‌المللی در صحنه اقتصادی جهان سبب کاهش اهمیت تنگه هرمز برای امریکا شده است، اما نگاهی به لیست مقاصد نفتکش‌های بین‌المللی که از این تنگه عبور می‌کنند نشان می‌دهد اروپا و شرق آسیا همچنان به صورت جدی به نفت این منطقه وابسته هستند.
برخی تصور می‌کردند هر گونه اقدامی از سوی ایران در این منطقه به معنای بسته‌شدن تنگه هرمز و ایجاد یک بحران بین‌المللی است، با این حال اقدامات چند ماهه نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نشان می‌دهد تهران با یک راهبرد چندمرحله‌ای و بدون ایجاد هیچ گونه اخلال جدی در رفت و آمد کشتی‌ها در حال اعمال قدرت خود در این منطقه حساس و مهم است، البته در مقابل امریکایی‌ها امیدوارند در قالب یک عملیات بین‌المللی به نام «دیده‌بان» نقش ایران در تأمین امنیت این منطقه را به چالش بکشند، اما نگاهی به محدودیت‌های امریکا و بی‌میلی کشور‌های گوناگون به مشارکت در چنین عملیاتی نشان می‌د‌هد امریکا نباید دل به این عملیات ببندد.
تا همین الان هم تبعات بحرانی که امریکایی‌ها مسبب ایجاد آن بوده‌اند، دامن مهم‌ترین شرکت‌های بین‌المللی حمل و نقل کالا را گرفته و به عنوان مثال هزینه بیمه کشتی‌ها در تنگه هرمز نزدیک به 10 برابر افزایش داشته است.
امریکایی‌ها باید درخواست‌های ایران را با دقت مرور کنند
باراک اوباما رئیس‌جمهور پیشین امریکا در سخنرانی سال 2012 خود در دانشگاه نظامی وست پوینت به این حقیقت اشاره کرد که امریکا دیگر نمی‌تواند به استفاده از زور برای حل مشکلات جهانی امیدوار باشد.
عملکرد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا در جریان ساقط شدن یک پهپاد نیروی دریایی این کشور در دریای عمان نشان داد وی از هر گونه درگیری که منجر به کشته شدن سربازان ارتش این کشور یا صرف هزینه‌های بیشتر در خارج از امریکا شود، گریزان است.
در کنار این هیچ کدام از کشور‌های همپیمان امریکا همچون فرانسه و بریتانیا توانایی یک لشکرکشی گسترده دریایی را در منطقه ندارند. طبیعی است که در چنین حالتی امریکایی‌ها برای جمع کردن بحرانی که خود مسبب ایجاد آن بوده‌اند باید وارد میز مذاکره شوند و این همان جایی است که برگ جدید ایران به کار خواهد آمد.
امتیازاتی که ایران خواستار آن است کاملاً روشن است؛ برداشته شدن تحریم‌ها و بازگشت به موقعیت قبل از برجام بدون آنکه پای مباحثی همچون برنامه موشک‌های بالستیک یا نقش ایران در سوریه و عراق به میان آید.
به نظر می‌رسد دولت ترامپ هم به ضرورت این مسئله پی برده و انتشار اخباری در خصوص مأموریت ویژه رند پال سناتور میانه‌رو امریکایی برای مذاکره با وزیر امورخارجه ایران را هم می‌توان در همین چارچوب تحلیل کرد، البته این نکته هم قابل درک است که تا لحظه تصمیم نهایی تهدیدات امریکایی‌ها علیه ایران فزونی بگیرد، به خصوص آنکه کشوری همچون عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی به دنبال تشدید تنش‌ها هستند، اما واقعیت این است که میوه برنامه دفاعی ایران در منطقه به ثمر رسیده و هیچ کس به فکر یک درگیری نظامی گسترده با ایران نیست.
امریکا باید به زودی باید فکری به حال برگ‌های برنده ایران کند و بار دیگر با دقت درخواست‌های تهران برای بازگشت آرامش به مهم‌ترین منطقه دریایی دنیا را مرور کند.