بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - دنیای اقتصاد / گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده در تیرماه نشان می‌دهد بالا بودن نرخ تورم در دو بخش «اجاره» و «بهداشت و درمان» مانع تداوم کاهش تورم ماهانه شده است. نرخ تورم ماهانه در تیرماه به سطح 8/ 2 درصد رسیده و میزان افزایش ماهانه بخش اجاره معادل 1/ 4 درصد و بخش بهداشت و درمان 9/ 5 درصد ثبت شده است. مطابق بررسی‌ها به‌طور فصلی در تیرماه افزایش تورم این دو گروه رقم می‌خورد؛ اما این روند در ماه‌های بعد تعدیل خواهد شد تا نرخ تورم از این دو دست‌انداز فصلی عبور کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که روند نزولی نرخ تورم نقطه به نقطه در تیرماه نیز ادامه داشته و با کاهش 2 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به سطح 48 درصد رسیده است. اما نرخ تورم ماهانه برای کاهش سطح با دو مانع روبه‌رو بوده است. نرخ تورم ماهانه در تیرماه 8/ 2 درصد بوده که 2 واحد درصد نسبت به خرداد ماه بیشتر بوده است. بالا بودن نرخ تورم ماهانه «اجاره» و «بهداشت و درمان» باعث شده که این افزایش در ماه نخست تابستان ثبت شود، هر چند روند سال‌های قبل نشان می‌دهد این افزایش به شکل اثر فصلی وجود داشته و احتمال کاهش نرخ تورم در این گروه‌ها طی ماه‌های آتی وجود دارد.
افزایش نسبی تورم ماهانه تیرماه
بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه در تیر ماه سال جاری به رقم 8/ 2 درصد رسیده است. به این معنی که خانوارهای ایرانی در تیر ماه سال جاری به میزان 8/ 2 درصد بیشتر از خرداد ماه سال جاری برای خرید کالا و خدمات هزینه کردند. نرخ تورم ماهانه، در خرداد ماه سال جاری معادل 8/ 0 درصد گزارش شده بود. این در حالی است که انتظار می‌رفت در تیر ماه نیز با توجه به ثبات اقتصادی در بازارها، به‌خصوص در بازار ارز روند نزولی نرخ تورم تداوم داشته باشد، اما آمارهای شاخص بهای مصرف‌کننده این موضوع را تایید نمی‌کند.
عامل اول: بالا رفتن اجاره
حال سوال مشخص این است که چرا سطح تورم ماهانه در تیر ماه حدود 2 واحد درصد بیشتر از نرخ تورم خرداد ماه است. مهم‌ترین دلیل افزایش نرخ تورم ماهانه را می‌توان رشد سطح گروه مسکن و سطح اجاره بها در تیرماه عنوان کرد. گروه مسکن،‌ آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها حدود 5/ 35 درصد از وزن کل شاخص بهای مصرف‌کننده را در اختیار دارد که 1/ 31 درصد به بخش مسکن مرتبط است. به این معنی که به‌طور متوسط اگر یک خانوار 100 واحد هزینه دارد، بیش از یک‌سوم آن صرف هزینه مسکن می‌شود. گروه مسکن نیز به دو بخش «اجاره» و «خدمات نگهداری» تقسیم‌بندی می‌شود که وزن بخش خدمات نگهداری کمتر از 5/ 0 درصد است. بنابراین مهم‌ترین عامل در بخش مسکن را می‌توان بحث اجاره عنوان کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تورم ماهانه بخش اجاره در تیرماه معادل 1/ 4 درصد ثبت شده است، این رقم در مناطق شهری و روستایی اختلاف قابل توجهی داشته است. به نوعی که افزایش ماهانه اجاره در بخش شهری معادل 2/ 4 درصد و نرخ تورم ماهانه اجاره در بخش روستایی معادل 2/ 3 درصد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که رشد افزایش سطح اجاره‌ها در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی است. به‌طور سنتی، اکثر جا به جایی‌ها در فصل تابستان صورت می‌گیرد و این عامل باعث می‌شود که نرخ تورم اجاره در تیرماه به سطح بالایی برسد، البته این روند نرخ در ماه‌های بعد تعدیل خواهد شد و اثر آن در ماه‌های آتی کمرنگ می‌شود. شاهد این موضوع نرخ تورم ماهانه اجاره در تیر سال قبل است که به میزان 2/ 6 درصد بوده و این رقم در مرداد ماه سال قبل به سطح 9/ 1 درصد افت کرده است. بنابراین می‌توان انتظار داشت که در سال جاری نیز از نرخ تورم ماهانه اجاره کاسته شود. همچنین این آمار به وضوح نشان می‌دهد که سطح تورم ماهانه تیر سال جاری نسبت به تیر سال قبل در سطح پایین‌تری قرار داشته است.
نرخ تورم ماهانه بدون اجاره
در توضیح گزارش مرکز آمار عنوان شده است: «اهمیت و وزن بالای اجاره بها در محاسبات شاخص قیمت شهری و کل کشور، باعث تاثیر زیاد آن بر تورم کل کشور می‌شود. خارج کردن این قلم از شاخص کل، تورم را برای سایر اقلام به گونه‌ای محاسبه می‌کند که تغییرات اجاره‌بها را در نظر نمی‌گیرد.» این تفکیک می‌تواند نیازهای برنامه‌ریزان را برای سیاست‌گذاری در اهداف تفصیلی‌تر تامین کند. در حالی که نرخ تورم ماهانه کل در تیرماه معادل با 8/ 2 درصد بوده است، بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه بدون اجاره 3/ 2 درصد ثبت شده است. بنابراین بالا رفتن 5/ 0 واحد درصدی نرخ تورم در تیرماه را می‌توان به بالا بودن اجاره نسبت داد.
عامل دوم: افزایش تورم بهداشت
یکی دیگر از گروه‌هایی که می‌تواند به‌عنوان عامل دوم بالا رفتن نرخ تورم محسوب شود، گروه بهداشت و درمان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه بخش بهداشت در تیر به رقم 9/ 5 درصد رسیده است. البته این گروه نسبت به گروه مسکن، از وزن کمتری برخوردار است، در نتیجه اثر آن نیز بر شاخص کل به میزان کمتری منعکس می‌شود. نرخ تورم ماهانه گروه بهداشت در بین 12 گروه اصلی، بالاترین میزان تورم ماهانه را ثبت کرده است. اصولا تورم ماهانه نیز مانند تورم بخش مسکن در برخی ماه‌ها افزایش را ثبت می‌کند، اما این روند در ماه‌های دیگر تا حدودی تعدیل می‌شود و از سمت این گروه، به نرخ تورم کل فشار وارد نخواهد شد. بررسی آمار سال قبل این موضوع را آشکار می‌کند؛ نرخ تورم ماهانه گروه بهداشت در تیرماه سال قبل به میزان 8/ 5 درصد گزارش شده بود که این رقم در مرداد ماه این سال به سطح 5/ 2 درصد کاهش یافته است. بنابراین به نظر می‌رسد اثر فصلی گروه بهداشت و درمان نیز مسیر نرخ تورم را تحت تاثیر قرار داده است.
کاهش تورم نقطه به نقطه
اگرچه نرخ تورم ماهانه در تیر روند صعودی را ثبت کرده است، اما نکته امیدوار‌کننده گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده در این ماه این است که مسیر نزولی تورم نقطه به نقطه در این ماه نیز تداوم داشته است. نرخ تورم نقطه به نقطه در خرداد سال جاری معادل 4/ 50 درصد بوده که این رقم در تیر سال جاری به رقم 48 درصد کاهش یافته است، به بیان دیگر حتی نرخ بالای تورم ماهانه در تیرماه نیز باعث نشد مسیر نزولی تورم نقطه به نقطه متوقف شود. این روند نزولی پس از ثبت نرخ تورم 52 درصدی در اردیبهشت رقم خورد. به بیان دیگر طی دو ماه خرداد و تیر سال جاری به میزان 4 واحد درصد از سطح نرخ تورم نقطه به نقطه کاسته شده است. نرخ تورم نقطه به نقطه تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده در یک ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل است. حتی نرخ تورم ماهانه اجاره که در سطح بالایی قرار دارد، در تیر ماه دارای تورم نقطه به نقطه 4/ 23 درصد بوده که نسبت به سایر گروه‌ها از سطح پایینی برخوردار است.
رکورد شکنی تورم میانگین
نرخ تورم متوسط یا 12 ماهه در تیرماه به سطح 4/ 40 درصدی رسیده است. این رقم بالاترین سطح در دهه 90 محسوب می‌شود. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران چنین رقمی در این دهه سابقه نداشته است. بر اساس آمارهای منتشرشده نرخ تورم متوسط در خرداد معادل 6/ 37 درصد بوده است. نرخ تورم متوسط تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده در 12 ماه منتهی به تیرماه سال جاری نسبت به 12 ماه منتهی به تیر سال قبل است. البته انتظار می‌رود نرخ تورم متوسط با توجه به روند نزولی نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه‌های آینده نیز تغییر مسیر دهد و در مسیر نزولی گام بگذارد.