بزرگنمايي:

اخبار محرمانه -
پرواز دیپلماسی بر فراز تحریم‌ها
k ١.٦
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سارا معصومی | قطار دیپلماسی ایران در یکی از پرحادثه‌ترین تابستان‌های چندسال اخیر، تندتر از پیش به حرکتش در مسیر تعامل همزمان با شرق و غرب ادامه می‌دهد.قطر، کویت، فنلاند، سوئد، نروژ، فرانسه، چین و ژاپن کشورهایی هستند که در چند هفته اخیر یا چند هفته آتی میزبانی از هیات‌های سیاسی ایران به ریاست محمدجواد ظریف، وزیر خارجه را برعهده داشته یا خواهند داشت.
ایران روزهای آرامی را در حوزه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای پشت سر نمی‌گذارد اما از تصمیم‌های هیجان‌انگیز یا واکنش‌های تدافعی خبری نیست. ایالات متحده امریکا تمرکز خود را بر تحت فشار قراردادن ایران گذاشته و تلاش می‌کند با سدسازی سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای ایران، مذاکره‌کنندگانی را که یک‌بار مقابل تیم امریکا در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما نشستند، دوباره برای مذاکره‌ای به نام دونالد ترامپ و تیمش پشت میز بنشاند. حرف ایران یکی است: «از مذاکره مجدد درباره برجام خبری نیست اما دیپلماسی پویای ایران چه در سطح منطقه‌ای و چه فرامنطقه‌ای ادامه دارد. تهران از بازگشت تحریم‌ها آسیب دیده اما تسلیم نمی‌شود.»
دولت دونالد ترامپ یک به یک از تفاهم‌نامه و توافق‌های دو و چندجانبه خارج می‌شود اما تهران با وجود آسیب دیدن از کناره‌گیری امریکا از توافق هسته‌ای همچنان در این توافق مانده و البته با استفاده از حق و حقوقش در برجام، کاهش تعهدات را در چندمرحله آغاز کرده که سومین گام آن تا دو هفته دیگر از راه می‌رسد. در شرایطی که دونالد ترامپ برای اجماع‌سازی علیه ایران دست به هر ترفندی می‌زند، محمد جواد ظریف با سفر به کشورهای منطقه از قطر تا کویت پشت درهای بسته به میزبان‌ها می‌گوید که ما اهالی منطقه غرب آسیا و هم‌سفره‌های پیرامون خلیج فارس از عهده تامین امنیت خود برمی‌آییم پس به برادران ما در ریاض بگویید که نیازی به هزینه‌های گزاف برای خرید امنیت نیست. دونالد ترامپ از یک سال و اندی قبل با کناره‌گیری از برجام تلاش کرد کشورهای اروپایی را با خود همراه سازد و در این فضا وزیر خارجه ایران در حالی که روحیه مطالبه‌گری از اتحادیه اروپا به عنوان اصلی‌ترین طرف باقی‌مانده در توافق را حفظ کرده همزمان پنجره دیپلماسی را بازنگه داشته و با رفت و آمدهایی که به کشورهای اروپایی دارد تلاش خود را برای به گوش افکار عمومی رساندن حقانیت ایران به کار گرفته است. اتحادیه اروپا در کلیت آن و تروییکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) در قالب کوچک‌تر از زمان کناره‌گیری امریکا از توافق هسته‌ای تلاش برای عملیاتی کردن سازوکاری به نام «اینستکس» برای مبادله مالی با ایران را آغاز کرده‌اند اما این سازوکار هنوز به کارایی مدنظر ایران نرسیده است.تهران این ناکامی و ناتوانی اروپا را در بزنگاه‌های زمانی متفاوت به یاد آنها می‌آورد و به اروپایی‌ها نسبت به تبدیل شدن هژمونی دلار به اسلحه‌ای برای تامین زیاده‌خواهی‌ها امریکا هشدار می‌دهد. وزیر خارجه ایران در یک سال و چندماه اخیر با بازگشت تحریم‌های امریکا، عبارت جنگ یا تروریسم اقتصادی را برای توصیف تحریم‌های چندجانبه امریکا علیه ملت ایران به کار برده و در تور اسکاندیناوی نیز چه در جمع سیاسیون پشت درهای بسته و چه در نشست‌های خبری پرده از سیاست دروغین کاخ سفید در قبال مردم ایران برداشت. ظریف در حالی که در تور اسکاندیناوی و البته در مقصد ویژه روز جمعه بدهکاری‌های اروپا به تهران در قالب برجام را یادآوری می‌کند در سفری که هفته آتی به بلوک شرق به شمول چین و ژاپن دارد تلاش می‌کند درهای اقتصاد ایران در روزهای تحریم را باز نگه دارد. چین یکی از کشورهایی است که ایران برای فروش نفت به آن در شرایط تحریم حساب ویژه‌ای باز کرده و برخی منابع اروپایی می‌گویند بروکسل نیز از پکن به عنوان عضوی از برجام و مشتری نفتی ایران خواسته مکانیسمی برای خرید نفت از ایران تعریف کند. در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی کارآمدی اینستکس، نبود وجه اولیه در آن است که یا باید با تزریق درآمد حاصل از فروش نفت تامین شود یا خط اعتباری به آن تخصیص پیدا کند. نکته قابل توجه در سه مقصد نخست ظریف در این تور (فنلاند، سوئد و نروژ) این است که هر سه این کشورها با وجود فاصله جغرافیایی در پرونده‌های منطقه‌ای مانند گفت‌وگو در خلیج فارس، یمن و افغانستان نقش پویایی را برعهده دارند. به عنوان مثال طرحی که فنلاند برای گفت‌وگو درباره خلیج فارس دارد به گفته وزیرخارجه ایران تقریبا مشابه طرحی است که از سوی تهران مطرح شده است. سوئد نیز مسوولیت اولین اجلاس یمن را بر عهده داشت و این در حالی است که تهران هفته گذشته میزبان نخستین دیدار و رایزنی‌های نمایندگان انصارلله یمن با چهار کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایتالیا) بود. نروژ نیز که امروز و فردا میزبان محمدجوادظریف خواهد بود به دنبال برگزاری اجلاسی درباره افغانستان است. ظریف در حالی از نروژ به فرانسه می‌رود که رایزنی‌های وی در این 4 کشور چندهفته پیش از نشست وزرای خارجه و دفاع کشورهای اتحادیه اروپا در فنلاند و همچنین رایزنی‌های بین‌المللی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک اهمیت دو چندان پیدا کرده است.
هلسینکی و گفت‌وگوهای سیاسی – اقتصادی
هلسینکی، پایتخت فنلاند نخستین مقصد تور جدید محمد جواد ظریف بود. وزیرخارجه در روزهایی در راس هیاتی سیاسی و با هواپیمایی اختصاصی آسمان ایران را ترک کرده که هنوز یک ماه از قرارگرفتن نام وی در لیست تحریم‌های امریکا نگذشته است. تحریمی که نتوانست ترمزی بر فعالیت‌های دیپلماتیک وزیر خارجه ایران شود.
این‌بار محمدجواد ظریف در حالی راهی منطقه اسکاندیناوی و پس از آن فرانسه شده است که جدا از برجام، تحولات در خلیج فارس نیز از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند لذا وزیر خارجه ایران تلاش کرده و می‌کند در فنلاند، سوئد، نروژ و فرانسه با زبان دیپلماتیک خود به میزبان‌هایش درباره خطرات افزایش حضور نیروهای فرامنطقه‌ای در خلیج فارس هشدار بدهد.
در فنلاند، دیدارهای وزیر خارجه به گفت‌وگو با رییس‌جمهور، وزیر خارجه و وزیر تجارت اختصاص پیدا کرد. رایزنی‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی که ظریف آنها را «پربار» خواند. آنچه بر اهمیت رایزنی‌های ظریف در هلسینکی افزود ریاست کنونی فنلاند بر شورای اروپا بود. کرسی‌ای که می‌تواند سهم قابل توجهی از تلاش‌ها برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران را به خود اختصاص بدهد. در حالی که امریکا و بریتانیا ادعا می‌کنند برای حفاظت از دریانوردی آزاد به دنبال شکل دادن به ائتلافی در خلیج‌فارس هستند، وزیر خارجه ایران در حساب کاربری توییترش تاکید کرد که با میزبان‌های فنلاندی درباره راه‌های حفظ منافع اتحادیه اروپایی در آزادی دریانوردی گفت‌وگو کرده است. ظریف به سنت تمام سفرهایش در چند سال اخیر، به گفت‌وگوی رسمی با مقام‌های سیاسی کشور میزبان بسنده نکرد و از فرصت حضور در هلسینکی برای گفت‌وگو با تحلیلگران در قالب «دفتر ابتکار مدیریت بحران» نیز استفاده کرد. گفته شده که وزیر خارجه ایران در این گفت‌وگوهای صمیمی و صریح درباره مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای و پیمان عدم تجاوز با حاضران بحث و تبادل نظر کرده است. در شرایطی که دولت ترامپ و تیم بی‌ (بنیامین نتانیاهو از اسراییل، محمد بن زاید از امارات، محمد بن سلمان از عربستان سعودی و جان بولتون از امریکا) تلاش می‌کنند ایران را تهدیدی برای صلح و امنیت منطقه بخوانند محمد جواد ظریف چه در قطر و کویت به عنوان کشورهای منطقه‌ای و چه در فنلاند و سوئد به عنوان کشورهای فرامنطقه‌ای تلاش می‌کند راهکار سیاسی و روی میز ایران برای برون‌رفت منطقه از بحران را ارایه کرده و بدین‌ترتیب به افکار عمومی و سیاستمداران بگوید که گره کور بحران در منطقه غرب آسیا در لجاجت‌های بازیگرانی چون عربستان سعودی نهفته است و نه آنچه که نفوذ ایران در منطقه خوانده می‌شود. دیدار ظریف با ویله اسکیلاری، وزیر امور توسعه و تجارت خارجی فنلاند با محوریت مطالبه‌های برجامی ایران برگزار شد. وزیر خارجه کشورمان در این دیدار هشدار داد که اقدامات یکجانبه امریکا محدود به ایران‌ نخواهد ماند و دیگر شرکای اروپا را نیز هدف گرفته است.» وی «افزایش تجارت دوجانبه» و «استفاده از تعاملات چندجانبه در قالب ابتکاراتی مثل اینستکس» را از راهکارهای مقابله با اقدامات یکجانبه و کاهش تاثیرات جنگ اقتصادی امریکا علیه ایران، عنوان کرد.
برجام و منطقه، سوژه رایزنی‌ها در استکهلم
سوئد، دومین مقصد محمد جواد ظریف در تور اروپایی‌اش بود. ظریف به محض ورود به استکهلم در جمع ایرانی‌های مقیم سوئد از نقش این کشور در پیشبرد برجام و تلاش برای نجات توافق هسته‌ای قدردانی کرده و گفت: «سوئدی‌ها در اجرای برجام و مقابله با اقدام‌های امریکا خیلی فعال بودند و وزیر خارجه سوئد از سیاستمدارانی است که با فشارهای امریکا علیه مردم ما مقابله کرده و یکی از دلایل اینکه همکاری ما با سوئد خوب است همین مواضع اصولی وزیر خارجه و دولت سوئد است.» نخستین میزبان ظریف در استکهلم، مارگوت والستروم وزیر خارجه این کشور بود. ظریف پس از گفت‌وگوی رسمی با وی در ضیافت ناهاری به میزبانی والستروم شرکت کرد. موضوعات مختلف دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله برجام، ضرورت تسریع در اجرای سازوکار اینستکس، امنیت منطقه خلیج فارس، یمن و افغانستان سوژه‌هایی بودند که در رایزنی‌های ظریف با همتای سوئدی مطرح شدند. دیدار و گفت‌وگو با لینده، وزیر تجارت سوئد و مسوول کمیسیون مشترک دو کشور، کارل بیلت سیاستمدار و نخست‌وزیر و وزیر خارجه پیشین سوئد، اریک هونل رییس شرکت بولک مالک کشتی انگلیسی توقیف شده در ایران از دیگر برنامه‌های روز گذشته وزیر امور خارجه در استکهلم است.عصر سه‌شنبه به وقت استکهلم نیز ظریف در جمع تعدادی از تجار سوئدی سخنرانی کرد.
شکست تحریم‌ها از جبل الطارق تا پاریس
محمد جواد ظریف با سفر به فنلاند، سوئد، نروژ و فرانسه آن هم تنها چند روز پس از رفع توقیف از نفتکش «آدریان دریا» در حقیقت سقف شیشه‌ای تحریم خود و ایران را شکست. ظریف در حالی راهی اروپا شد که بریتانیا و دولت محلی جبل‌الطارق با تشویق ایالات متحده امریکا ایران را متهم به نقض تحریم‌های اروپا علیه سوریه کرده و نفتکش گریس1 را وادار به لنگراندازی به در سواحل جبل‌الطارق کرده بودند. اقدامی فراقانونی و مخالف با اصل دریانوردی آزاد که در نهایت روز پنجشنبه با وجود کارشکنی‌های امریکا در دقیقه نود به پایان رسید و نفتکش حامل نفت ایران این‌بار با پرچم کشورمان و نامی نو به مسیر خود ادامه داد. در حالی که ایران اقدام بریتانیا به عنوان عضوی از اتحادیه اروپا و برجام را راهزنی دریایی خوانده بود، رفع توقیف از «آدریان دریا» به شکست دیگری برای تحریم‌های فرامرزی امریکا تبدیل شد. در حالی که واشنگتن تلاش می‌کند با شکواییه‌های جدید قوانین تحریمی خود را به گونه‌ای فراتر از مرزهایش بر کشورهای اروپایی تحمیل کند که دوباره مانع از تداوم حرکت آدریان دریا شود، محمد جواد ظریف در کشورهای اروپایی به سیاستمداران و نمایندگان افکار عمومی می‌گوید که اقدام امریکا باج‌خواهی در سطح بین‌المللی با ابزار تحریم (تروریسم اقتصادی) است. ظریف در حالی با بسته شدن پرونده توقیف گریس1 در جبل‌الطارق راهی پاریس شد که وزارت خزانه‌داری امریکا با قرار دادن نام وزیر خارجه ایران در لیست تحریم بنا داشت فعالیت‌های دیپلماتیک وی در سطح بین‌المللی را محدود سازد؛ تلاشی نافرجام که عملا نور بیشتری بر فعالیت‌های ظریف انداخته است. وزیر خارجه ایران دقیقا 24 ساعت پیش از آغاز تور اسکاندیناوی با رسانه امریکایی ان‌بی‌سی مصاحبه تفصیلی داشت که روز گذشته مشروح آن پخش شد؛ شکستی دیگر برای تیم دونالد ترامپ در به ظن خود خاموش کردن صدای دیپلماسی ایران.
ظریف حامل پیام تهران به پیشنهاد پاریس
فرانسه مقصد از پیش اعلام نشده محمد جواد ظریف در تور چند روزه اروپایی‌اش بود. مقصدی که ظریف شخصا در نشست صمیمی با ایرانی‌های مقیم سوئد از قرار گرفتن آن در لیست میزبان‌هایش خبر داد. فرانسه در چندماه اخیر همزمان با آغاز کاهش تعهدات برجامی ایران، نقش پررنگ‌تری را برای نجات برجام به کار گرفته است. رفت و آمد دیپلمات‌های ایرانی و فرانسوی به تهران و پاریس با سرعت بیشتری و در فواصل زمانی کوتاه‌تری صورت می‌گیرد. حسن روحانی و امانوئل مکرون، روسای جمهور ایران و فرانسه نیز به طور متوسط هر دو هفته یک بار تماس‌های تلفنی طولانی با هم دارند که در آخرین مورد دو مقام ایرانی و فرانسوی قریب به 100 دقیقه با هم گفت‌وگو کرده‌اند. آنچه رسانه‌ها از این تماس‌ها می‌دانند این است که فرانسه پیشنهادهایی را برای نجات برجام و توقف روند کاهش تعهدات برجامی ایران روی میز قرار داده است. یکی از پیشنهادهایی که گفته شده مکرون به روحانی داده توقف کاهش تعهدات برجامی ایران در ازای توقف تحریم‌های امریکا بوده است. جزییات این طرح هیچگاه مشخص نشد اما قریب به ده روز پیش بود که ناگهان دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا در حساب کاربری‌ا‌ش در توییتر به فرانسه هشدار داد که از جانب امریکا پیام‌های متفاوت به ایران ندهد. ترامپ با ادبیاتی که پاسخ تند و تیز وزیر خارجه فرانسه را به دنبال داشت اعلام کرد که هیچ‌کس نمی‌تواند به نمایندگی از امریکا صحبت کند. با این همه به نظر می‌رسد که رایزنی‌ها میان تهران و پاریس برای نجات برجام ادامه دارد و در همین راستا محمدجواد ظریف روز جمعه پاسخ تهران به پیشنهادهای برجامی فرانسه را به رییس‌جمهور این کشور در پاریس تحویل خواهد داد. پیش‌بینی می‌شود که در دیدار ظریف با ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه علاوه بر مسائل برجامی، مسائل منطقه‌ای به خصوص تنش در
خلیج‌فارس نیز مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
ظریف در هلسینکی به خبرنگاران چه گفت؟
از کارشکنی‌های نفتی امریکا تا «نه» به تکرار مذاکرات برجامی
اظهارات محمدجواد ظریف در نشست خبری با همتای فنلاندی بلافاصله به سوژه‌ای برای رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شد. دو نکته‌ای که خبرنگاران رسانه‌های محلی در این نشست خبری از وزیر خارجه ایران سوال کردند دقیقا همان نکاتی بود که به رووس اخبار پیرامون ایران در چندهفته و چندماه اخیر اختصاص پیدا کرده است. سرنوشت نفتکش حامل نفت ایران (گریس 1) و فرجام بن‌بست در رابطه تهران و واشنگتن. ظریف در پاسخ به سوال نخست با تاکید بر اینکه توقیف «آدریان دریا» مبنای حقوقی نداشته، گفت: «فروش نفت ایران توسط هیچ نهاد بین‌المللی تحریم نشده است.» وزیر خارجه در ادامه ابراز امیدواری کرد که رفع توقیف از «آدریان دریا» به کاهش تنش میان تهران و لندن منتهی شود. وزیر خارجه در ادامه پاسخ به این سوال، با اشاره به شیطنت‌های امریکا برای متوقف کردن «آدریان دریا» تاکید کرد که ایران به دلیل تحریم‌های امریکا نمی‌تواند درباره مقاصد نفتکش‌های خود شفاف باشد چرا که امریکا به صورت غیرقانونی سعی در آزار کشورهای خریدار نفت ایران دارد.
علاقه‌ای به برجام جدید نداریم
فرجام بن‌بست در رابطه تهران و واشنگتن چه می‌شود؟ این پرسشی است که مرتبا نمایندگان رسانه‌های امریکایی و غیرامریکایی از محمدجواد ظریف می‌پرسند و امیدوار هستند که شاید یک‌روز در آینده‌ای نه چندان دور پاسخی متفاوت از زبان وزیر خارجه ایران بشنوند. با این‌همه پاسخ ظریف به خبرنگار فنلاندی در هلسینکی تفاوت چندانی با پاسخ‌های پیشین او نداشت. ظریف با اشاره به اینکه این ایران نبود که میز مذاکره با امریکا (در برجام) را ترک کرد، گفت: ایران علاقه‌ای به گفت‌وگو با امریکا برای حصول یک توافق هسته‌ای جدید ندارد. او در پاسخ به سوالی درباره امکان میانجی‌گری فنلاند در این باره افزود: موضوع میانجی‌گری باید این باشد که امریکا چگونه به اجرای تعهدات خود برگردد.
حقایقی که وزیر خارجه از آن پرده برداشت
از پیشنهاد به سعودالفیصل تا ضرر دعواهای حیدری نعمتی در داخل
محمدجواد ظریف پس از یک رایزنی فشرده در فنلاند راهی سوئد شد و نخستین برنامه او در استکهلم دیدار با ایرانی‌های مقیم سوئد بود. یکی از برنامه‌هایی که همواره در سفرهای ظریف مورد استقبال او قرار می‌گیرد و عمدتا به سخنرانی‌های طولانی و صمیمانه او منتهی می‌شود همین حضور در میان ایرانی‌های مقیم خارج از کشور است. در استکهلم نیز محمد جواد ظریف به محض ورود در جمع ایرانی‌های مقیم سوئد حاضر شد و گفت‌وگو با ایرانی‌ها قریب به دو ساعت طول کشید. یکی از ایرانی‌های مقیم سوئد درباره فضای حاکم بر جلسه به «اعتماد» می‌گوید: «وزیر خارجه بسیار پرانرژی با حاضران صحبت کرد. با اینکه چهره او حکایت از خستگی سفر و رایزنی‌ها در فنلاند داشت اما فضا را بسیار عالی مدیریت کرد و تقریبا سوالی را بی‌پاسخ نگذاشت. سالنی که سفارت ایران برای مدعوین در نظر گرفته بود از جمعیت پر شده بود و می‌توان گفت که اگر ورود آزاد بود، جمعیت بسیار بیشتری حضور داشتند. وزیر خارجه بسیار صریح و بی‌تعارف صحبت می‌کرد و به عنوان مثال نقدهایش به اینستکس را صراحتا بیان کرد.»
اینستکس، غذا و دارو و دروغ‌های امریکا
اینستکس و کارآیی آن بخش اعظمی از سخنان ظریف را به خود اختصاص داد. او همزمان با برشماری انتظارهای تهران از این سازوکار گفت: اینستکس این واقعیت را نشان می‌دهد که نزدیک‌ترین متحدان امریکا برای دور زدن آن یک سازوکار درست کردند. البته اروپایی‌ها بیش از حد در این زمینه با تحریم‌ها محافظه‌کاری می‌کنند. ظریف با اشاره به کاستی‌های اینستکس گفت: این سازوکار نمی‌تواند ابزاری فقط برای معاملات انسان‌دوستانه باشد. دوستان هیچ‌وقت گول تبلیغات را نخورند، گرچه امروز هم خرید غذا و دارو برای ایران کار راحتی نیست، به خاطر اینکه بانک‌ها مانع می‌شوند حتی برای تبادلات بانکی برای غذا و دارو؛ لذا اگر امریکایی‌ها می‌گویند غذا و دارو شامل آن نیست، دروغ می‌گویند. هر بانکی بروید بگویید می‌خواهم ال سی باز کنم برای اینکه به ایران غذا و دارو بفرستم، باز نخواهد کرد.
مردم عادی، قربانیان تحریم
«تحریم‌های امریکا کاری به من ندارد؛ ولی این مردم هستند که هدف تحریم‌ها هستند.» محمدجوادظریف با بیان این جمله اعلام کرد که روز جمعه در پاریس با رییس‌جمهور و وزیرخارجه فرانسه دیدار می‌کند؛ لذا تحریم‌های امریکا تاثیری بر فعالیت‌های دیپلماتیک او نداشته است. به گزارش فارس، ظریف خاطرنشان کرد: در تحریم، هدف مردم عادی هستند و به همین خاطر باید به آن تروریسم اقتصادی گفت، نه تحریم. در دیپلماسی عمومی عقب ماندیم
وزیر خارجه در بخش‌های دیگری از اظهاراتش با اشاره به فعالیتش در فضای مجازی گفت: خیلی‌ها به من طعنه می‌زنند که با دو تا توییت دیپلماسی پیش نمی‌رود، اتفاقا می‌رود. اتفاقا یک توییت از 10 تا بیانیه موثرتر است، به خاطر اینکه جنس دیپلماسی و کار عوض شده است. ما هنوز این را باور نکرده‌ایم و هنوز در ایران فکر می‌کنیم یک بیانیه دادن خیلی بهتر از یک توییت نوشتن است، در حالی که یک توییت نوشتن 10 برابر یک بیانیه دادن، وقت از من می‌گیرد. امروز عامل انسانی در دیپلماسی مهم است نه عامل سازمانی. ما در دیپلماسی عمومی عقب هستیم.
اصلاح‌طلب، اصولگرا همه در یک کشتی نشستیم
ظریف در ادامه با اشاره به اهمیت توجه به منافع ملی گفت: همه ما ممکن است با همدیگر اختلاف سلیقه داشته باشیم، اختلاف سلیقه یک واقعیت است و چیز بدی نیست. همه ما دیدگاه‌های متفاوتی داریم. بنده هم ممکن است با 10 تا سیاست مخالف باشم. اما وقتی که به پای منافع ملی می‌رسد، ما همه راجع به یک موجودیتی به نام ایران صحبت می‌کنیم. این موجودیت به نام ایران از تحریم ضربه می‌بیند، مردم ایران از تحریم ضربه می‌بینند. همه ایرانی‌ها در یک کشتی نشسته‌اند، اگر کشتی ایران سوراخ شود، کسی نمی‌پرسد شما سلطنت‌طلب هستید یا طرفدار جمهوری اسلامی، این ایران است که ضربه می‌بیند. کسی نمی‌پرسد شما محافظه‌کار هستید یا اصلاح‌طلب یا اصولگرا، این ایران است که ضربه می‌بیند، ما باید مقداری در پس دعواهای سیاسی که متاسفانه امروز عامل اصلی شده، واقعیت ایران و کشور را ببینیم.
حقوق بشر غربی از خاشقچی تا یمن
محمدجواد ظریف در ادامه با اشاره به استانداردهای دوگانه غرب در مساله حقوق بشر گفت: چه کسی باور می‌کند انگلیس نگران حقوق بشر باشد؟ چه کسی باور می‌کند بولتون یا فرانسه نگران حقوق بشر باشند؟ ممکن است نعره‌های‌شان در حمایت از حقوق بشر گوش همه ما را کر کند، ولی با خاشقچی چه کار کردند؟ با یمنی‌ها چه کار کردند؟ می‌گویند ما از سیاست ایران در منطقه نگران هستیم، سه هفته نخست‌وزیر لبنان در عربستان زندانی بود، نخست‌وزیر یک کشور که دارای شهروندی فرانسه است را گرفتند و کتک زدند و گفتند متنی را از رو بخوان که من استعفا دادم به خاطر دخالت‌های ایران. چه کسی برای خاشقچی ابرویش را کج کرد؟ چه کسی برای حمایت عربستان از داعش به عربستان گفت که بالای چشمت ابروست؟ اگر کشور غربی جرات کرد به عربستان یک ایراد بگیرد، عربستان تمام حمایت‌های اقتصادی‌اش را با آن کشور متوقف کرد تا اینکه آنها مجبور شدند دنبالش بدوند. کشوری بود که از عربستان انتقاد کوچک کرد و عربستان همه روابط تجاری‌اش را متوقف کرد؛ لذا باور نکنیم که اینها این نگرانی‌ها را دارند، باور نکنیم که اینها به خاطر مردم ماست که دارند سنگ اینها را به سینه می‌زنند.
در دعوای حیدری نعمتی منافع ملی را گم کردیم
به گزارش فارس، وزیر خارجه در ادامه افزود: ما ایرانی‌ها را در داخل گرفتار اصلاح‌طلب و اصولگرا کرده‌اند. در این دعوای حیدری نعمتی منافع ملی را گم کرده‌ایم، در خارج هم ما را گرفتار این حرف‌ها کردند، آن وقت این وسط رییس‌جمهور امریکا رسما نام غلط برای خلیج فارس استفاده می‌کند و بعضی ایرانی‌ها کف می‌زنند. این چه منفعتی است که ترامپ در سخنرانی علیه ایران اسم مجعول خلیج فارس را استفاده کند و ایرانی‌ها، آنهایی که ادعا دارند و هشتگ درست می‌کنند و آنهایی که به دروغ می‌گویند خلیج‌فارس و دریای خزر را فروختند و فضا درست می‌کنند و تمامیت ارضی کشور را زیر سوال می‌برند، کک‌شان نگزد.
افشای پیشنهاد به سعود الفیصل
وزیر خارجه در بخش‌هایی از سخنانش درباره چالش رابطه ایران و عربستان گفت: زمانی که در کویت بودم به کویتی‌ها گفتم همین فردا (عربستان) آمادگی داشته باشند با ما گفت‌وگو را شروع کنند، حاضریم. حرف‌های عجیب غریب می‌زنند. سعودی‌ها می‌گویند ظریف کاره‌ای نیست و مشکل ما با سردار سلیمانی است، برای اینکه بدانید دروغ می‌گویند، وقتی که وزیر شدم با آقای سلیمانی صحبت کردم به سعود الفیصل پیشنهاد کردیم حاضریم راجع به یمن، بحرین، عراق، سوریه و لبنان صحبت کنیم، در همان پیشنهاد پیغام فرستادم اگر فکر می‌کنید به قول خودتان من «ماله‌کش اعظم» هستم - آقای پمپئو خیال می‌کند اگر بدهد یک چاله میدانی برایش توییت بنویسد من ناراحت می‌شوم - آقای سلیمانی با شما صحبت کند. سعود الفیصل پاسخ داد «جهان عرب به شما ربطی ندارد». حالا می‌بینید جهان عرب به ما ربط دارد یا ندارد. در سوریه و یمن شکست خوردند، در لبنان نخست‌وزیر آن را زندانی کردند. ظریف افزود: «من به عنوان کسی که حامی روابط هستم، فشار آوردم و برای بهبود روابط با همسایگان هزینه دادم و هنوز هم حاضرم هزینه بدهم. خیال نکنید گناه نداشتن روابط با ماست. در همان زمان آیت‌الله هاشمی، آنها می‌گفتند باید «سر مار را برید. دست ما دراز است و سفره ما پهن است و هر همسایه‌ای که بخواهد سر سفره رابطه خوب همسایگی بنشیند ما آماده هستیم.»