بزرگنمايي:

اخبار محرمانه - چرا ریاض در اتهام زنی به ایران جانب احتیاط را گرفته است؟
k ١٤
١٦
تسنیم / متن پیش رو در تسنیم منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
بعد از عملیات پهپادی انصار الله به تاسیسات نفتی عربستان که در واکنش به تداوم تجاوزات به خاک یمن صورت گرفته، مقامات آمریکایی تلاش کردند تا انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه بگیرند و این طور القاء کنند که این اقدام نمی تواند کار نیروهای انصار الله باشد. در این ارتباط «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا سریعاً انگشت اتهام را به‌سمت ایران نشانه گرفت تا بدون ارائه سند و مدرک ایران را به دخالت در این حملات متهم کند. اما در مقابل مقامات عربستان سعودی در اتهام زنی به ایران، بیش از دیگران جانب احتیاط را رعایت کرده‌اند. ترکی المالکی، سخنگوی ائتلاف سعودی علیه یمن روز دوشنبه در سخنانی با بیان اینکه حملات به تاسیسات نفتی از خاک یمن انجام نشده؛ مدعی شد که سلاح های به کار رفته در این عملیات، ساخت ایران بوده است.
صرفنظر از واقعیت‌های موجود در باره این حملات و موارد اتهامی که دولت ترامپ علیه ایران مطرح می‌کند، احتیاط مقامات عربستان در متهم کردن مستقیم ایران به انجام این حملات را می توان در چند جنبه بررسی کرد.
ناتوانی از کنترل پیامدهای تنش‌زایی
ناتوانی عربستان برای ورود به درگیری جدید در منطقه یکی از اصلی‌ترین دلایل ریاض از طرح اتهام به ایران و تنش‌زایی است. به عقیده تحلیلگران سیاسی، در صورت تایید چنین ادعایی از سوی عربستان، این اقدام اعلان جنگ به تهران تلقی می شد و باید عربستان پاسخ این حمله را بدهد، اما تحولات منطقه به نفع عربستان نیست و سعودی­‌ها توان وارد شدن به درگیری دیگری در منطقه را ندارند. چرا که پوشالی بودن توانایی نظامی عربستان در یمن به اثبات رسید و عربستان و متحدانش با وجود برخورداری از تسلیحات پیشرفته با گذشت 53 ماه از حملات ظالمانه، نتوانسته­‌اند در مقابل ملت بی دفاع یمن، دستاوردی کسب کنند و رویارویی مستقیم با تهران در شرایط کنونی به ضرر سعودی­ ها تمام خواهد شد.
مقامات عربستان هم به این مسئله معترف هستند که توانایی پاسخ نظامی به ایران را ندارند، همچنانکه شورای مشورتی عربستان روز دوشنبه در بیانیه‌­ای با این ادعا که حمله به تاسیسات نفتی عربستان حمله به منابع انرژی کل جهان است، از کشورهای دوست عربستان خواست تا آنها پاسخ حملات به آرامکو را بدهند. یک اندیشکده صهیونیستی هم روز شنبه در گزارشی نوشته بود که حملات گسترده یمنی‌­ها به خاک عربستان با کمترین امکانات، نشان داد که عربستان «ببر کاغذی» بیش نیست.
ناامیدی از آمریکا و حمایت‌های آن
نکته مهمی که سبب شده تا ریاض جانب احتیاط را در مقابل تهران در پیش بگیرد، این است که نمی­‌تواند مثل گذشته روی حمایت‌های آمریکا حساب باز کند. زیرا سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا غیرقابل پیش بینی است و نشان داده که حاضر نیست به خاطر منافع متحدانش، با دیگران سر شاخ شود. اظهارات روز دوشنبه ترامپ که گفته واشنگتن نیازمند نفت و گاز خاورمیانه نیست و تمایلی برای جنگ با دیگران ندارد، هم موید این نکته است. ترامپ هر چند ایران را به دست داشتن در حمله به تاسیسات عربستان متهم کرد اما در پاسخ به این سوال که آیا به سعودی‌­ها قول داده از آنها حفاظت کند، گفت:«نه، من چنین قولی به سعودی‌ها نداده ام. باید با سعودی­ ها بنشینیم و به راه حلی برسیم».
ترامپ در ماجرای سرنگونی پهپادی آمریکایی در حریم هوایی ایران، با وجود انتقادهای گسترده داخلی نتوانست اقدامی علیه ایران انجام دهد و سعودی­ ها و دیگر رژیم‌های عربی هم به این ارزیابی رسیدند که ترامپ برای حفاظت از منافع آنها وارد فاز رویارویی مستقیم با تهران نخواهد شد و لذا در سیاست‌های ضد ایرانی خود بازنگری کردند. در شرایط کنونی که ترامپ به شدت به دنبال مذاکرات با ایران برای امضای توافق جدیدی است و در سخنان روز دوشنبه خود هم تاکید کرد که «گزینه دیپلماتیک در قبال ایران هنوز برقرار است» حاکی از این است که سعودی ­ها حامی قوی خود برابر ایران را در کنار خود نمی‌بینند و از آمریکا قطع امید کرده‌اند و مقامات ریاض هم به این درک رسیده اند که هر گونه اقدام یکجانبه ریاض علیه ایران، بازی با آتش است. از طرفی ترامپ، برای انتخابات ریاست جمهوری 2020، آماده می‌­شود و نمی‌­خواهد بی گدار به ‌آب بزند و با ورود به بحران جدیدی در منطقه­ زمینه شکست خود در انتخابات آتی را فراهم کند. بنابراین، برخلاف انتظار سعودی ­ها، احتمال رویارویی مستقیم واشنگتن با تهران، در حال صفر شدن است. ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید بارها از عربستان سعودی به عنوان گاو شیرده یاد کرده که باید واشنگتن آنرا بدوشد. ترامپ همچنین در سخنانی تحقیرآمیز گفته که اگر حمایت های واشنگتن نباشد، عربستان سعودی در مدت دو هفته فرو می­ پاشد.
نقش انصارالله در محاسبات عربستان
از سوی دیگر، هشدارهای جنبش انصارالله برای حملات بیشتر به خاک عربستان سعودی، باعث شده تا مقامات ریاض در اتهام ­زنی به تهران جانب احتیاط در پیش بگیرند. یحیی سریع، سخنگوی ارتش یمن در سخنانی به مقامات سعودی درباره تداوم تجاوزات به خاک یمن هشدار داد و تهدید کرد که همه خاک عربستان در تیررس آنها قرار دارد. به باور تحلیلگران سیاسی در صورت اجرای عملیات جدید، سعودی‌­ها اسنادی برای متهم کردن تهران به دخالت مستقیم در این حملات نخواهند داشت. در هفته ­های اخیر اخباری منتشر شده که سعودی‌ها برای بیرون آمدن از باتلاق یمن دست به دامن انگلیس شده‌اند تا با وساطت این کشور بتوانند آبرومندانه از بحران خودساخته رهایی یابند. باتوجه به گستردگی ابعاد حمله به تاسیسات نفتی عربستان که به توقف نصف صادرات این کشور منجر شده است، شاید مقامات ریاض را سر عقل آورده و به پای میز مذاکره با انصارالله بکشاند. چیزی که مارتین گریفیتس، نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور یمن هم روز دوشنبه به آن اشاره کرد و گفت که بعد از حملات به تاسیسات نفتی، پایان دادن به جنگ یمن ضرورت دارد.
آتش جنگی که عربستان پنج سال پیش برای مقابله با نفوذ ایران در یمن روشن کرد، اکنون شعله ­هایش دامن سعودی­‌ها را گرفته است. با قطع صادرات نفتی عربستان و خالی کردن پشت این کشور توسط واشنگتن، سعودی­ ها در بن بست یمن گرفتار شده ­اند و چاره­ای جز تمکین در برابر مقاومت یمن و ایران ندارند.