بزرگنمايي:

با وجود رايزني هاي فشرده و پرحجم وزير امور خارجه کشورمان با مقامات آلمان، فرانسه و آمريکا، همچنان مواضع سران اروپا و آمريکا در زمينه رسيدن به توافق هسته اي پُر ابهام و متناقض است

پايگاه بصيرت؛ گروه بين الملل: طي هفته گذشته مذاکرات هسته اي ايران با مقامات اروپايي و آمريکايي در چارچوب رسيدن به توافق نهايي ژنو ادامه يافت و ديدارهاي متعددي بين آن ها در برلين، پاريس و ژنو برگزار شد.



مذاکرات دوجانبه ظريف در ژنو، برلين و پاريس

نخستين ديدار وزير خارجه ايران با جان کري، وزير خارجه آمريکا در ژنو بود. ظريف و کري روز چهارشنبه سه دور در هتل ماندارين شهر ژنو سوئيس، با يکديگر رايزني کردند. در فاصله دومين و سومين دور رايزني ها، دو طرف 15 دقيقه در خيابان هاي ژنو پياده روي و با يکديگر گفت و گو کردند. اين نوع گفتگو که بازتاب زيادي در رسانه هاي داخلي و شبکه هاي اجتماعي داشت در جهت رسيدن به توافق نهايي ژنو توصيف شد. آن گونه که از اظهارات مقامات مختلف دو کشور بر مي‌آيد در اين دور از گفتگوها بين وزراي خارجه ايران و آمريکا سعي شد تا فرآيند کلي مذاکرات هسته‌اي تسريع شود.

وزير امورخارجه ايران درچارچوب رايزني هاي خود با مقامات اروپايي عصر روز پنج شنبه 25 دي ماه وارد برلين پايتخت آلمان شد و با اشتاين ماير وزير خارجه اين کشور ملاقات و در خصوص موضوعات مختلف گفتگو کرد. در اين ملاقات دو طرف ضمن استقبال از رشد همکارها بين خود، بر گسترش هرچه بيشتر مناسبات دو کشور در تمامي ابعاد تاکيد کردند. محمدجواد ظر��ف همچنين در کنفرانسي خبري مشترک با حضور فرانک والتر اشتاين ماير همتاي آلماني اش، افزود: يقين دارم با حضور موثر آلمان راه تحقق توافق هسته اي به خوبي طي مي شود.

در ادامه اين رايزني ها، محمد جواد ظريف و لوران فابيوس وزيران امور خارجه ايران و فرانسه عصر جمعه به وقت محلي در پاريس با يکديگر ديدار و گفت و گو کردند. بررسي آخرين تحولات مربوط به روابط ايران و اتحاديه اروپا و راه هاي پيش رو براي تقويت اين مناسبات، گفت وگو درباره آخرين تحولات مربوط به مذاکرات هسته اي و ضرورت بهره برداري از فرصت استثنايي حاضر براي حل و فصل نهايي موضوع از محورهاي ديدار ظريف و فابيوس بود.

گفت وگو درباره روش هاي تقويت مناسبات در حوزه هاي مختلف مورد علاقه ايران و اروپا، ضرورت اجماع جهاني پيرامون مبارزه اساسي و همه جانبه و بدون تبعيض با تروريزم، افراط و خشونت به عنوان نگراني مشترک ملت ها و پيروان مذاهب و اديان مختلف از ديگر محورهاي اين ديدار بود.

وزير امور خارجه کشورمان که در رايزني هاي خود نگاهي هم به تحولات اين روزهاي فرانسه و افراط گرايي دو طرف گروه هاي ملي گراي غرب و سلفي هاي تکفيري داشت، در ديدار با فابيوس درباره ضرورت اجتناب از توهين به مقدسات پيروان مذاهب و اديان به هر دليل و بهانه و بررسي تحولات منطقه اي و ضرو��ت توقف حمايت هاي علني و غير علني برخي طرف هاي منطقه اي و فرامنطقه اي از گروه هاي شناخته شده تروريستي و خشونت طلب به منظور تقويت ثبات و امنيت در منطقه، گفتگو کرد.

وزير امورخارجه ايران در زماني که در فرانسه بود بار ديگر با جان کري گفتگو کرد که به گفته ظريف، اين رايزني به پيشنهاد همتاي آمريکايي صورت گرفته است. وي تصريح کرد: با توجه به اينکه وزير امور خارجه امريکا هم براي ديدار با وزير امور خارجه فرانسه به پاريس سفر کرده بود، کري پيشنهاد داد تا مذاکراتي با هم در پاريس انجام داشته باشيم.

ظريف در ادامه گفت: پس از پايان ديدارها در پاريس به ژنو باز خواهم گشت وتلفني با وزراي خارجه گروه 5+1 مذاکره خواهم کرد.

بر اين اساس قرار است فردا 28 دي ماه، 18 ژانويه، مذاکرات هسته اي ايران و 5+1 در سطح معاونان وزير برگزار شود؛ مذاکراتي که چشم انداز رسيدن به توافق نهايي هسته اي را شايد بيشتر شفاف کند.



تداوم تناقضات در ميانه تداوم گفتگوها

با وجود رايزني هاي فشرده و پرحجم وزير امور خارجه کشورمان با مقامات آلمان، فرانسه و آمريکا، همچنان مواضع سران اروپا و آمريکا در زمينه رسيدن به توافق هسته اي پُر ابهام و متناقض است. در حالي که ظريف با وزير خارجه فرانسه در پاريس گفتگو مي کرد، فرانسوا اولاند، رئيس جمهور فرانسه در سخنراني در کاخ اليزه اعلام کرد: ايران بايد " مواضع و اهداف" خود را در منطقه غرب آسيا مشخص کند." اولاند بار ديگر گفت اين کشور به دنبال رسيدن به توافق هسته‌اي با ايران است، اما نمي‌خواهد به هر قيمتي اين کار را انجام داده و به هر توافقي برسد. رئيس جمهور فرانسه با اشاره به تمديد مذاکرات هسته‌اي ايران، گفت: "ما قطعا به دنبال رسيدن به توافق هستيم، اما نمي‌خواهيم اين کار را به هر قيمتي انجام دهيم."

از سوي ديگر ديويد کامرون، نخست‌وزير بريتانيا و باراک اوباما، رئيس دولت آمريکا، روز جمعه در يک کنفرانس خبري مشترک در کاخ سفيد ضمن هشدار درباره وضع تحريم‌هاي جديد عليه ايران بر ادامه تلاش ها براي متوقف کردن برنامه هسته‌اي ايران تأکيد کردند. اوباما در اين کنفرانس خبري به تلاش هاي دولتش براي متحد کردن جامعه جهاني عليه ايران اشاره کرد و گفت قبل از سال 2009 ايران متحد بود و جامعه جهاني، پراکنده، اما وي توانسته با اقدامات ديپلماتيک جامعه جهاني را عليه ايران متحد کند.

وي در ادامه با تکرار اين ادعا که تحريم‌ها عامل آمدن ايران به پاي ميز مذاکره بوده است تصميم فعلي کنگره براي معرفي طرح‌هاي تحريمي جديد عليه ايران را اقدامي مخرب و تضعيف‌کننده مذاکرات هسته‌اي جاري توصيف و آن را تهديد به وتو کرد. اوباما گفت در صورتي که کنگره طرح تحريم‌هاي جديد عليه ايران را پيش ببرد احتمال شکست مذاکرات هسته‌اي بين ايران و گروه 1+5 بسيار بالاست.

هشدار اوباما تا انجا بود که تصريح کرد: کنگره در صورت تصويب تحريم‌هاي بيشتر عليه ايران بايد مسئوليت تقابل نظامي احتمالي با ايران را هم بپذيرد. از سوي ديگر رئيس جمهور آمريکا گفت: اگر ايران در مذاکرات سرانجام جواب بله را نگويد وي اولين کسي است که براي تشديد تحريم‌ها عليه ايران به کنگره خواهد رفت. رئيس‌جمهور آمريکا به رغم اين تأکيدها بر ميدان دادن به مذاکرات، شانش توافق هسته‌اي با ايران را کمتر از 50 درصد دانست.

وي گفت: «من هميشه گفته‌ام احتمال واقعي اينکه ما به توافق هسته‌اي دست پيدا کنيم کمتر از 50 درصد است. ايران، نظامي شديداً مظنون به غرب و مظنون به ما است. آنها در گذشته به صورت نهاني و مخفيانه جنبه‌هايي از اين برنامه را پيش برده‌اند. ما در طيف وسيعي از موضوعات با آنها اختلاف داريم.»

ديويد کامرون، نخست‌وزير انگليس نيز در اين کنفرانس خبري درباره اثرات مخرب تحريم‌ها عليه ايران هشدار داد. وي درباره مذاکرات ايران گفت: «نبايد با فشار بيشتر بر عليه ايران فضاي مذاکرات را تحت تاثير قرار بدهيم.»

اين موضوع در حالي است که جيم ديان فعال رسانه‌اي آمريکايي و مديرکل سايت ويترن در گفت‌وگو با شبکه پرس‌تي‌وي با اشاره به تصميم سناتورهاي جمهورخواه کنگره درباره اعمال تحريم‌هاي جديد عليه ايران همزمان با نزديک شدن به توافق ميان تهران و 5+1 ابراز داشت: کنگره امريکا درحال ايفاي نقش «پليس بد» است. وي تصريح کرد: اسرائيلي‌ها نقش فعالي در هدايت کنگره به سوي تحريم‌هاي بيشتر عليه ايران دارند

سنا که از ابتداي سال جديد ميلادي رسما کار خود را با اکثريت جمهوري‌خواه آغاز کرده، در حال حاضر دو طرح ضدايراني را در نوبت معرفي دارد. طرح اول را «مارک کرک» و «رابرت منندز» در نظر دارند که خواهان تصويب تحريم‌هاي مشروط عليه ايران است. طرح دوم هم متعلق به «باب کورکر» و «ليندسي گراهام» است که خواهان تصويب هرگونه توافق با ايران، پيش از اجرايي شدن آن، در کنگره است.

در مقابل، خبرگزاري تسنيم به نقل از نيويورک‌تايمز نوشت: باراک اوباما و رابرت منندز، سناتور دموکرات، در جلسه روز (پنج‌شنبه) کلمات تندي را درباره اينکه آيا سنا بايد تحريم‌هاي جديدي عليه ايران اعمال کند يا نه، رد و بدل کردند.

افراد حاضر در اين جلسه مي‌گويند باراک اوباما بار ديگر وعده داد که طرح تهيه شده توسط منندز، سناتور دموکرات از ايالت نيوجرسي، و مارک کيرک، سناتور جمهوري‌خواه ايلينويز،‌ را وتو خواهد کرد.

اين موضع اوباما در قبال تحريم ها از سوي برخي نوعي جنگ زرگري بين کنگره و دولت آمريکا تعريف شده است. بر اين اساس هر اندازه که کنگره مواضع تندتري عليه برنامه هسته اي ايران اتخاذ کند و از تصويب تحريم هاي بيشتر صحبت کند، دست رئيس جمهور آمريکا براي ارائه تصويري مثبت از خود بازتر مي شود و در نتيجه طرف ايراني را ترغيب مي کند تا در قبال درخواست هاي دولت آمريکا انعطاف بيشتري داشته باشد و اين يک بازي فريبکارانه است که تاکنون موفق نشده خطوط قرمز جمهوري اسلامي در موضوع هسته اي را بشکند. در همين جهت يک ديپلمات در تهران به «ايران هسته اي» گفت: «موضعي که امريکا از مذاکرات وين 6 به اين طرف اتخاذ کرده و همچنان هم بر آن اصرار دارد از نظر ما يک موضع کاملا تحقير آميز است. ظرفيت غني سازي که امريکا حاضر است براي ايران بپذيرد مساوي صفر است».

ايران هسته اي در ادامه مي گويد: يک ديپلمات ديگر که در زمينه تحريم ها کار مي کند، ضمن تاييد اين موضوع اضافه کرد: «امريکا حاضر به تعديل موضع خود درباره تحريم ها نيست و بر تعليق گام به گام تحريم ها طي مدت زماني حدود 15 سال اصرار دارد». به اعتقاد وي «زماني که امريکايي ها براي عادي سازي پرونده پيشنهاد داده اند، از اين هم بسيار طولاني تر است».
اين در حالي است که تهران خواهان برچيده شدن همه تحريم ها به صورت يکپارچه است و در اين باره رهبري در سخنان خود هفته قبل تصريح کردند، ايران خواستار لغو يک جا و يکپارچه تحريم هاست

بنابراين مذاکرات 28 دي ماه که در سطح معاونان وزراي خارجه ايران و 5+1 برگزار خواهد شد، در فضايي آميخته با مواضع متناقض اروپا و انگيزه هاي فريبکارانه آمريکا شکل مي گيرد و راه ناهموار و سختي را جهت رسيدن به توافق جامع هسته اي نشان مي دهد. هرچند زمان نهايي شدن توافق ژنو تا تيرماه 94 تمديد شده است، اما طرفين بايد تا 10 اسفند امسال به توافق سياسي درباره اصول دست يابند. از اين رو کارشناسان مذاکرات فردا، 18 ژانويه، را تعيين کننده امکان پذيري توافق نهايي ژنو مي دانند./