چاپ

اخبار محرمانه -
بهره از تجربه دیگران در مهار تورم
٦
٠
ایران / متن پیش رو در ایران منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
جعفر خیرخواهان| علم اقتصاد براساس تجربیات و نظریاتی که از ابتدا تاکنون داشته سعی کرده است تا به بهبود زندگی مردم کمک کند و دراین راه موفقیت‌های زیادی نیز به دست آورده است.
یکی از وظایف هر دولت و تیم اقتصادی بهبود محیط فضای کسب و کار، رفاه و ثبات اقتصادی است. ثبات به این معنا که آینده قابل پیش‌بینی باشد و روند اقتصاد دچار تلاطم‌ها و نوسانات شدید نشود تا به اشتغال و تولید که جزو اهداف اصلی هر اقتصادی است دست یابیم.
یکی از متغیرهای اصلی و مهم ثبات اقتصادی، نرخ تورم و ثبات قیمت کالاها و خدمات است. اما این بدان معنا نیست که با قیمت‌های دستوری و سرکوب قیمت‌ها نوعی از ثبات مصنوعی ایجاد کنیم. این درحالی است که در طول دهه‌های اخیر دولت که خود تولیدکننده عمده کالا و ارائه دهنده خدمات است به منظور ثبات قیمت‌ها و اقتصاد قیمت‌ها را به‌صورت دستوری پایین نگه می‌دارد که این اقدام تبعات منفی برای اقتصاد به همراه دارد.
تاچند دهه قبل نرخ تورم بالا یک معضل جهانی محسوب می‌شد و کشورهای بسیاری با آن درگیر بودند، اما با استفاده از سیاست‌های بهینه اقتصادی و بخصوص در حوزه سیاست‌های پولی هم‌اکنون تعداد کشورهایی که تورم دورقمی دارند بسیار محدود شده است و اکثر کشورها توانسته‌اند تورم خود را مهار کنند.
هم‌اکنون حتی کشورهایی مانند عراق و افغانستان که از نظر امنیت و ثبات دچار مشکلات اساسی هستند و در دوره بازسازی به سر می‌برند نیز مشکل نرخ تورم بالا ندارند و این شاخص را زیر 3 درصد مهار کرده‌اند.
درواقع می‌توان گفت نرخ تورم پایین و بدون نوسانات زیاد یکی از مؤلفه‌های اصلی برای فعالیت‌های اقتصادی و درنتیجه بهبود رشد اقتصادی است برهمین اساس تمام کشورها کنترل نرخ تورم را جزو اولویت‌های اصلی خود قرار داده‌اند. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که نرخ‌های تورم بالا به نفع عده‌ای خاص تمام می‌شود. درحالی که مردم عادی و فقرا از تورم بالا آسیب می‌بینند رشد این شاخص باعث می‌شود تا بر ثروت ثروتمندان افزوده شود.
برای اینکه هر کشوری در مهار نرخ تورم موفق باشد نیازمند یک بانک مرکزی مقتدر و مستقل است، چرا که وظیفه اصلی این بانک حفظ ارزش پول ملی و ثبات در اقتصاد و بازارهاست ولی این موضوع در کشورما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. معضل مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز که نمونه آن را در سایر کشورها نمی‌توان مشاهده کرد یکی از عللی بود که به تغییر معنادار متغیرهای پولی و درنتیجه رشد نرخ تورم منجر شد. درکشورهایی مانند عراق و افغانستان با استفاده از تجارب جهانی و سایر کشورها توانسته‌اند نرخ تورم خود را مهار کنند. دراین کشورها با وجود مشکلات فراوان، در هزینه نقدینگی اولویت اصلی را به تأمین انرژی و سپس امنیت برای فعالیت‌های اقتصادی داده‌اند و در اداره بانک مرکزی نیز از سیاست‌هایی استفاده کرده‌اند که باعث شده است تا متغیرهای پولی با نوسان همراه نشود. بنابراین در ایران نیز باید از تجارب گذشته کشور خودمان بهره برد. برای مثال نوسانات و جهش‌های نرخ ارز که همواره یکی از عوامل اصلی رشد نرخ تورم بوده است بارها خطا کرده‌ایم. پس از جنگ چهار دولت دو دوره‌ای داشته‌ایم که بررسی نرخ ارز دراین دولت‌ها نشان می‌دهد که پس از یک دوره ثبات مصنوعی با ورود متغیرهای جدید نرخ ارز با جهش همراه شده است و این درحالی است که هیچگاه از تجارب گذشته استفاده نکرده‌ایم.