چاپ

اخبار محرمانه - آخرین خبر / قصد داریم شما را با مفاهیم اولیه در بورس در قالب یک مجموعه 15 قسمتی آشنا کنیم. این مطالب صرفا جهت آشنایی اولیه با مفاهیم پایه در بورس است و چنانچه قصد ورود به بازار سرمایه را دارید پیشنهاد می کنیم به کلاس های آموزشی مربوطه مراجعه فرمایید. همچنین جهت توضیح بیشتر و آموزش کاربردی این مفاهیم در مواردی که نیاز است لینک های مرتبط با موضوع برای شما در متن درج خواهد شد. در این قسمت به بررسی صورت های مالی ، ترازنامه ، DPS ، EPS ، P/E و روش محاسبه P/E می پردازیم.
لینک قسمت قبل
تعریف صورت های مالی
منظور از صورت های مالی یا گزارش های مالی اعمالی است که برروی پول ها انجام می شود یعنی به طور مثال درآمد مالی شرکت یا کارخانه از چه راهی و از چه جایی بوده و در چه راه هایی خرج شده و الان چه مقدار از آن باقی مانده است.، این صورت ها عموما به 4 دسته، شامل صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع، تقسیم می گردند که توضیح درباره آنها در مطلبی دیگر ارائه خواهد شد.
تعریف ترازنامه
ترازنامه وضعیت و موقعیت مالی شرکت یا کارخانه را در مدت زمانی مشخص نشان می‌دهد. ترازنامه شامل اطلاعاتی از قبیل گزارش دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهم ,سرمایه و سهام شرکت یا کارخانه در یک مقطع زمانی مشخص می باشد.
تعریف صورت جریان وجه نقد
صورت جریان وجوه نقد که خلاصه ای از گردش مالی و نقدینگی شرکت و یا کارخانه در طول زمانی معین است که در حقیقت این گزارش و اطلاعات توضیح می دهد که چه میزان پول به خاطر فعالیت های شرکت و یا کارخانه به حساب های مالی شرکت وارد شده و یا از آن خارج شده است.
تعریف صورت سود و زیان
صورت سود و زیان، نتیجه فعالیت یک شرکت را با نمایش میزان درآمد و هزینه و سود یا زیان هر شرکت در یک دوره مشخص زمانی نمایش می دهد.گزارش سود و زیان به دو روش تک و دو مرحله ای تهیه می شود. در روش تک مرحله ای ابتدا کلیه درآمد ها و در ادامه کلیه هزینه ها در زیر آنها آورده می شود و در نهایت از تفاضل آنها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می شود. در روش دو مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه های عملیاتی در زیر آن ها آورده می شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می آید. در مرحله بعد درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی آورده می شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم.
تعریف سود هر سهم (EPS)
پس از محاسبه ی سود خالص سال مالی، که از کسر نمودن هزینه های عملیاتی، مالی و مالیاتی از میزان فروش بدست می آید، اگر سود خالص را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود هر سهم یا EPS هر سهم بدست خواهد آمد که مخفف عبارت انگلیسی earning per share است.
تعریف سود تقسیمی هر سهم (DPS)
بنا به تشخیص مجمع عمومی(انواع مجامع در مطلبی دیگر توضیح داده میشود) و تصویب اکثریت سهامداران آن تمام یا بخشی از EPS( سودی که شرکت به ازای هر سهم ساخته است) بین سهامداران تقسیم می گردد را سود تقسیمی یا DPS هر سهم می نامند و مخفف عبارت انگلیسی per share dividend است. البته به جز تصمیم و رای اکثریت سهامداران عوامل دیگری در تعیین این سود نقش دارند که عبارتند از کف و سقف قانونی آن، قوانین مرتبط به اندوخته قانونی و سود تقسیمی و غیره که در این مطلب مورد بحث نیستند.
تعریف P/E
از تقسیم قیمت هر سهم(قیمت روز سهم در تابلو معاملاتی) بر سود هر سهم عددی حاصل می گردد که به آن p/e می گویند و معیاری است برای مقایسه شرکت های یک صنعت و وضعیت آنها که در تحلیل بنیادی بکار می رود.بعنوان مثال در صفحه وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و در صفحه معاملاتی شرکت پارس الکتریک p/e نمایش داده شده از تقسیم قیمت روز نماد بر سود تقسیمی حاصل شده است
می توان گفت این نسبت یکی از معیارهایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می گیرد.باید تاکید کرد این نسبت فقط یکی از ابزارهای ارزش گذاری سهام است .
اما چگونه از این نسبت برای ارزش گذاری استفاده می شود؟
یکی دیگر از نام های این نسبت، ضریب سهام است.برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد.به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می شود،سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم بدست می آید P/E * eps = price
price در اینجا قیمت روز تابلو معاملاتی سهم است
وقتی شما ارزش سهم را با این روش محاسبه می کنید،باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر.اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد،یعنی آن سهم ارزنده نیست.ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد،به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد.
محاسبه P/E
برای محاسبه P/E آخرین قیمت روز سهام یک شرکت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم می‌شود. معمولا P/E در تاریخ‌هایی محاسبه می‌شود که شرکت‌ها اطلاعات EPS (معمولا سه ماهانه یا شش ماهه یا نه ماهه یا دوازده ماهه) را افشا می‌کنند. این P/E را که بر مبنای آخرین EPS محاسبه می‌شود بعضا P/E دنباله دار نیز می‌گویند. اما گاهی از EPS برآوردی برای محاسبه P/E استفاده می‌شود، این EPS معمولا معرف سود برآوردی سال آینده است. در این صورت به P/E محاسبه شده P/E برآوردی یا پیشتاز گفته می‌شود.البته از سال گذشته شرکت ها ملزم به پیش بینی سود خود نیستند و p/e به روش ttm محاسبه میشود
محاسبه P/E گاهی روش سومی هم دارد که مبتنی بر میانگین دو فصل گذشته و برآورد دو فصل باقیمانده سال است. تفاوت عمده‌ای بین این سه نوع محاسبه وجود ندارد. مشکل بزرگ محاسبه P/E مربوط به شرکت‌هایی است که سود‌آور نیستند و از این رو EPS منفی دارند. در خصوص چگونگی رفتار با این پدیده دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی قائل به وجود P/E منفی هستند، گروهی در این حالت P/E را صفر می‌دانند و بسیاری دیگر هم معتقدند که در مورد شرکت‌های زیانده دیگر P/E بی معنی است.
به لحاظ تاریخی در بورس اوراق بهادار تهران عموما میانگین P/E در دامنه 3.5 تا 5 تجربه شده است. نوسان P/E در این دامنه عمدتا بستگی به شرایط اقتصادی هر زمان دارد. در حال حاضر میانگین P/E کل شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران حدود 10.5 واحد(پس از رشد خوب بازار سرمایه) است. همچنینP/E بین شرکت‌ها و صنایع می‌تواند کاملا متفاوت باشد.البته یادآور میشود p/e بازار سرمایه ایران در سال گذشته در حدود 5.5 واحد بود.