چاپ

اخبار محرمانه - صبح نو / مجموعه تلویزیونی «نفوذ» که از ماه‌ها پیش به طور جدی وارد تولید شده بود، فاز اول آن با نام «خط تماس» به روی آنتن شبکه یک سیما رفت.
در آغاز سال جاری و در ماه‌هایی که انقلاب در آستانه چهل‌سالگی‌اش قرار داشت، تلویزیون برای پاسداشت ویژه این ایام برنامه‌ریزی خاصی انجام داد. یکی از محصولات نمایشی که با توجه به این ایام وارد فاز تولید شد، مجموعه «نفوذ» به کارگردانی آقای جواد شمقدری بود. شمقدری که در سال75 «طوفان شن» را ساخت، پس از آن دیگر فیلمی را کارگردانی نکرد و در مسوولیت‌های مدیریتی حضور پیداکرد.
او چند سالی را به‌عنوان معاون سینمایی دولت آقای احمدی‌نژاد فعال بود. پس از انتشار خبر ساخت «نفوذ» توسط شمقدری، با توجه به تجربه موفق طوفان شن و اشراف وی به موضوع، مطمئناً سریالی استاندارد به روی آنتن خواهد رفت. اما آیا خروجی نهایی این‌گونه است؟
جزئیات «نفوذ»
آقای محسن علی‌اکبری، تهیه‌کننده این پروژه در 26شهریورماه گفته بود، کار تولید حدود 17 قسمت از 30 قسمت فصل یک این سریال به پایان رسیده است. یعنی در آن موقع قرار بوده فصل اول در قالب 17قسمت به روی آنتن برود. هم‌چنین درباره جزئیات تولید این سریال گفته بود: «دیوار سفارت آمریکا را در مقیاس 100 در 80 متر در شهرک غزالی ساختیم و در حال حاضر دکور سایت کبکان را در شهرک غزالی در دست ساخت داریم.» این تهیه‌کننده درباره ادامه‌دار بودن این سریال در فصل‌های بعدی نیز گفت: «فصل اول این سریال تا مقطع تسخیر لانه است و بعد از تسخیر و جنگ تحمیلی می‌تواند مقطعی 30 قسمتی باشد که به حضور منافقان و مباحث آن مقطع از تاریخ می‌پردازد. همچنین موضوع دفاع مقدس نیز فصل سوم این سریال را شامل خواهد شد.» علی‌اکبری درباره بازیگران و معرفی آن‌ها در این سریال نیز گفت: « دو نوع بازیگر داریم؛ یکی جوان‌های دانشجو هستند. با توجه به اینکه ما بازیگر جوان و چهره نداشتیم از جوانانی که تا به حال کار تصویری نداشتند برای این کار دعوت کردیم. 6 نقش اصلی این مجموعه تلویزیونی بازیگرانی هستند که تا به حال در تلویزیون بازی نکردند و خدا را شکر خیلی خوب هم ظاهر شدند. همه این شخصیت‌هایی که در سریال می‌بینیم در مقطع انقلاب حضور داشتند و ما در این سریال مشابه‌سازی کردیم.»
فاقد المان‌های‌ جذاب
مشخص نشد چه چیزی باعث شد، مجموعه‌ای که قرار بود در فصل اولش 17قسمت باشد، ناگهان در یک پکیج 10قسمتی به روی آنتن برود. اما هر چه که بوده باید بررسی کنیم که آیا خروجی همین 10قسمتی که از شبکه یک سیما
به روی آنتن رفت، انتظارات را برآورده کرده است یا نه. همان‌طور که قبلاً گفته شد، هرچند که شمقدری سال‌ها از کارگردانی به دور بوده اما عقبه او، سوژه جذاب و هم‌چنین پروداکشن قابل توجه این توقع را به وجود آورد که مجموعه‌ای دیدنی، فجر انقلاب را زینت ببخشد. نخستین نکته‌ای که نظرات را به‌خودش جلب می‌کند، انتخاب نام این سریال است. چگونه است که یک مجموعه با عنوان «نفوذ» برای هر فصل مجزا نامی متفاوت دارد؟ این کار اتفاقی مرسوم و حرفه‌ای نیست. اما اگر از این جزئیات بگذریم، بررسی کیفیت این فصل 10قسمتی برآیند مناسبی از محصول نهایی نشان نمی‌دهد. در حالی که مجموعه مورد نظر روایت‌گر یکی از مقاطع تاریخی خاص و ملتهب تاریخ انقلاب است، خط داستانی فاقد جذابیت‌های لازم است. قصه به سمت ایجاد گره نمی‌رود و اگر هم اندک اتفاقی بیا‌فتد به ساده‌ترین شکل ممکن باز می‌شود.
اصولاً وقتی چنین شرایطی در یک داستان حکم‌فرما باشد، تعلیق که عنصر اصلی چنین فضایی است به وجود نمی‌آید. فضایی که از طریق دکوپاژ و میزانسن شکل گرفته به فاقد عناصر زیبای‌شناسانه است. حتی اصلاح رنگ و نور نقشی چشمگیر ندارد و تصاویری که توسط مخاطب دیده می‌شود بسیار خام است. هرچند که در این مجموعه سعی شده از تعداد زیادی بازیگر جوان و نابازیگر استفاده شود-که درجای خودش ارزشمند است- اما بسیاری از بازی‌ها سرد و بدون روح است. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که یک فیلمساز در تولید درامی تاریخی باید انجام دهد استفاده از المان‌هایی است که بیننده را برای همراهی با آن اثر وسوسه کند.
در خط تماس کدام‌یک از این المان‌ها وجود دارد؟
مگر نه این‌که تولید این مجموعه از مدت‌ها پیش آغاز شده و تیم تولید به نسبت بسیاری از پروژه‌های دیگر، محدودیت زمانی کمتری داشته است؟ البته نباید مشکلات و معذوریت‌های احتمالی پروژه-ازجمله پخش فصل کوتاه 10قسمتی- را در ضعف این کار نادیده گرفت اما اگر خط تماس را در قامت همین چند قسمتی که روی آنتن رفت بسنجیم، نمی‌توانیم آن را یک مجموعه موفق بنامیم. طبق گفته سازندگان این سریال، فصل‌های بعدی این مجموعه نیز که به مسائلی مثل تسخیر لانه جاسوسی تعلق دارد به روی آنتن خواهند رفت. باید صبر کنیم تا ببینیم آیا فصل‌های بعدی راضی‌کننده خواهند بود یا نه!