اخبار محرمانه -
به دنبال راه نجات توافق در بروکسل
k ٣.٥
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سارا معصومی|
اروپا به فکر اعتبار از دست رفته‌اش افتاد. یک سال پس از آنکه ایالات متحده امریکا کناره‌گیری از توافق هسته‌ای با ایران را اعلام کرد و تهران هشدار داد که اگر از توافق هسته‌ای به خصوص ابعاد اقتصادی آن بهره نبرد دلیلی برای ماندن در
برجام وجود ندارد، اروپایی‌ها با شوک برجامی که تهران هفته گذشته برابر با سالروز کناره‌گیری امریکا از این توافق به بازماندگان وارد کرد، متوجه وخامت اوضاع شدند. بر همین اساس تروییکای اروپایی به اضافه فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه
اروپا روز گذشته در بروکسل دور هم جمع شدند تا فکری برای توافقی بکنند که وزیر خارجه ایران می‌گوید در وضعیت اضطراری است و مذاکره‌کننده ارشد ایران از قرار گرفتن تهران در مسیر خروج از آن سخن می‌گوید.
رسانه‌های بین‌المللی از این گردهمایی برجامی بازماندگان اروپایی در توافق با عنوان «نشست فوق‌العاده» یاد کردند و گفته شد که وزرای خارجه آلمان، بریتانیا، فرانسه به همراه فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه
اروپا درباره تصمیم اخیر برجامی تهران برای کاستن از سطح برخی تعهدات با هم رایزنی کردند.
ایران با استناد به بندهای 26 و 36 توافق‌هسته‌ای برخی از تعهدهای هسته‌ای خود را به شکل موقت متوقف کرده و به 1+4، 60 روز زمان برای نشان دادن اراده سیاسی برای حفظ
برجام در میدان عمل داده است. اروپایی‌ها در نخستین واکنش به این اقدام ایران ضمن ابراز تاسف از برخوردی که امریکا با
برجام داشته و بازگشت تحریم‌های هسته‌ای اعلام کرد که ضرب‌الاجل اعلام شده از سوی ایران را نمی‌پذیرند. این موضع‌گیری
اروپا البته تاثیری در تصمیم تهران نداشته و ایران اعلام کرده که اگر در 60 روز آینده تسهیلات جدیدی در حوزه بانکی و نفتی ایجاد نشود، گام دوم در پروسه خروج گام به گام از
برجام را کلید خواهد زد. در دو هفته اخیر اروپایی‌ها با دریافت سیگنال‌هایی از سوی تهران برای اقدام متقابل برجامی در برابر بدعهدی‌های طرفین به جنب و جوش افتادند و اظهارنظرها درباره عملیاتی شدن سازوکار اینستکس بیش از قبل شد. به عنوان نمونه اشتفان زایبرت، سخنگوی
دولت آلمان روز گذشته اعلام کرد که این کشور در تلاش برای برقراری کانالی قانونی به منظور تجارت با ایران است. آنچه بر اهمیت رسانه‌ای نشست بروکسل افزود، سفر ناگهانی و لحظه آخری مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا به بروکسل به منظور رایزنی با اروپایی‌ها درباره
برجام و احتمالا ونزوئلا بود.
بامداد دوشنبه بود که وزارت خارجه امریکا با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، پمپئو با تغییر برنامه سفر خود به مسکو دوشنبه به بروکسل می‌رود تا با وزرای خارجه کشورهای اتحادیه
اروپا درباره ایران گفت‌وگو کند. براساس برنامه‌ریزی‌هایی که از پیش اعلام شده بود، وی باید روز دوشنبه را در روسیه می‌گذراند که با سفر به بروکسل این برنامه با تاخیر اجرایی شد.
نکته قابل توجه درباره دید و بازدیدهای بازماندگان در
برجام با یکدیگر و رایزنی با همتای امریکایی در این بود که روز گذشته سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه میزبان همتای چینی خود در سوچی بود. دیداری که بخش‌هایی از آن مربوط به
برجام بود. پیش از این اعلام شده بود که ایران یکی از اصلی‌ترین محورهای رایزنی مایک پمپئو و سرگئی لاوروف در بندر سوچی در روسیه خواهد بود. وزارت خارجه امریکا همزمان با برگزاری نشست اروپایی‌ها در بروکسل در بیانیه‌ای هدف سفر مایک پمپئو به بروکسل را گفت‌وگو با متحدان اروپایی بر سر اقدامات تهدیدآمیز و بیانیه‌های جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.
در رویای عکسی با اروپایی‌ها در برابر ایران
سفر مایک پمپئو به بروکسل در حالی که 3 کشور اروپایی عضو
برجام برای دیداری سه جانبه به ریاست اتحادیه
اروپا قرار داشتند، موجی از گمانه‌زنی‌ها را در فضای رسانه‌ای به راه انداخت. پمپئو در میانه سفر به سوچی در روسیه در بروکسل در
اروپا توقف کرد که در 19 روز گذشته، کاخ سفید هم نمایش قشون‌کشی نظامی به منطقه پیرامونی ایران به راه انداخته هم موجی از تحریم‌های جدید را اعلام کرده و هم از تمایل برای گفت‌وگو با ایران سخن گفته است. در چنین شرایطی برخی تصور می‌کردند، مایک پمپئو با پیامی یا طرحی جدید برای پرونده ایران به دیدار متحدان سنتی امریکا در
اروپا رفته است. با وجود این اندکی از آغاز دیدارهای رسمی در بروکسل نگذشته بود که خبرنگاران حاضر در محل نشست‌ها مطلع شدند که مایک پمپئو صرفا برای نمایش دیپلماسی به بروکسل رفته و از اقدام جدی در میدان عمل خبری نیست. وی هیچ دیدار سه‌جانبه‌ای با تروییکای اروپایی نداشت و طبیعتا به دلیل خروج امریکا از لیست کشورهای برجامی دلیلی برای حضور وی در نشست سه‌جانبه اتحادیه اروپا، بریتانیا، آلمان و فرانسه پیرامون
برجام و اقدام اخیر ایران هم وجود نداشت. به گفته خبرنگار وال استریت ژورنال، وی به دیدارهای دو جانبه اکتفا کرد. یک دیپلمات ارشد اروپایی به خبرنگار وال استریت ژورنال گفت:«پمپئو برای گرفتن یک عکس [با وزرای خارجه اروپا] به بروکسل آمد [عکسی که این تصور را ایجاد کند امریکا و
اروپا در برابر ایران متحدند] ما رد کردیم و برنامه‌های معمول‌مان را ادامه دادیم.» به گزارش سی‌ان‌ان، اصلی‌ترین دلیل سفر پمپئو به بروکسل جمع‌آوری اطلاعات پیرامون ایران و با خبر شدن از آخرین تحولات بوده است. این رسانه امریکایی در ادامه ادعا کرده که پمپئو در روسیه هم با سرگئی لاوروف و هم با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور دیدار خواهد کرد. یک عضو وزارت خارجه امریکا به سی‌ان‌ان اعلام کرده که گفت‌وگوها در روسیه میان مقام‌های کشور میزبان و مهمان بسیار صریح خواهد بود. گفته شده که دو طرف درباره طیف وسیعی از موضوعات از ونزوئلا تا اوکراین و از کره شمالی تا ایران گفت‌وگو خواهند کرد.
ترس برجامی در اروپا
فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه
اروپا که پس از کناره‌گیری امریکا از
برجام به اصلی‌ترین مخاطب ایران در توافق هسته‌ای تبدیل شده چند ساعت پیش از آغاز رایزنی‌ها درباره
برجام در بروکسل با انتشار مطلبی در وبلاگش از تلاش‌های 10 روز اخیر برای حفظ
برجام و حل تنش در ونزوئلا خبر داد. به گفته موگرینی، وی هفته گذشته با سفر به امریکای لاتین و برخی کشورهای حوزه بالکان درباره حل تنش در ونزوئلا، حفظ توافق هسته‌ای ایران و آینده
اروپا با مقام‌های بلندمرتبه رایزنی کرده است.
سخنان جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا درباره هشدار پیرامون تنش نظامی میان ایران و امریکا یا هر گونه اتفاق تصادفی که به چنین تنشی منتهی شود در رسانه‌های اروپایی و امریکایی بازتاب بسیاری پیدا کرد. رویترز با انعکاس سخنان وی از ایجاد شکاف میان دو سوی آتلانتیک به دلیل
برجام و توافق هسته‌ای با ایران خبر داد. این خبرگزاری انگلیسی در این باره نوشت: تروییکای اروپایی به اضافه اتحادیه اروپا، مخالفت خود را با اقدام یکجانبه امریکا در کناره‌گیری از
برجام اعلام کرده و همزمان تاکید بر حفظ
برجام داشتند اما همین گروه هفته گذشته با تعیین ضرب‌الاجل از سوی ایران هم مخالفت کردند. اتحادیه
اروپا تلاش می‌کند، کانالی برای فروش نفت ایران همچنین انجام تبادل‌های مالی با تهران ایجاد کند اما به نظر می‌رسد که کار در مرحله عملیاتی شدن به مشکلاتی برخورد کرده و در اصل پیچیده شده است.