بزرگنمايي:

اخبار محرمانه- روزنامه القدس العربي نوشت انقلابهاي عربي در افزايش نفوذ ايران نقش داشته اند.

روزنامه القدس العربي چاپ لندن دراينترنت در مقاله امروز خود تحت عنوان «‌ توسعه طلبي ايران » به قلم بشير موسي نافع نوشت از همان آغاز وقوع انقلابهاي عربي مشخص بود که ايران موضعي مغاير با آن را انتخاب کرده است و استقبال کمرنگ ايران از سرنگون شدن رژيمهاي بن علي و مبارک و استقبال از به قدرت رسيدن جنبش النهضه تونس و اخوان المسلمين در مصر هم در واقع تلاشي براي حفظ آبروي تهران بوده است. واقعيت آن است که ايران سالها سياست عملگرايانه را در قبال رژيم بن علي داشت و او درهاي تونس را به روي فعاليتهاي فرهنگي ايران و تبليغات شيعي اين کشور و همچنين تحرکات سلفيها گشود تا حالتي از تضاد رويکرد در عرصه اسلام به وجود بيايد. با وجودي که مبارک به سياستهاي ايران اطمينان نداشت و به شدت مايل بود که حساسيت کشورهاي عربي خليج فارس را در قبال ايران تحريک نکند ولي با همه اينها تهران از به قدرت رسيدن اسلام سياسي بعد از رژيم مبارک به شدت نگران شد. طولي نکشيد که مواضع ايران در قبال انقلابهاي عربي بعد از وقوع انقلاب سوريه در بهار دوهزار و يازده و تحصنهاي مردمي در استانهاي سني نشين عراق عليه نوري المالکي در اواخر همان سال روشن تر شد. ايران از براندانزي مرسي و دولت ائتلافي تونس پنهاني خرسند شده است . مقامات ايران امروز حمايتهايشان را از نظام دمشق مخفي نمي کنند و تهران و هم پيمانان عربش براي حفظ بقاي بشار اسد اقدام به تشکيل بزرگترين نيروهاي نظامي شيعه کرده اند. ايران در جلوگيري از سرنگون شدن نظام عراق و باز سازي ارتش اين کشور نقش اساسي دارد . ايران همچنين در مبارزه با داعش در عراق هم نقش اصلي را ايفاء مي کند. کمي دور تر يعني در جنوب شبه جزيره عرب ، ارتباط فکري و سياسي با ايران نقش اساسي را در تشکيل گروه حوثي داشت . تهران با ناديده گرفتن ويژگي مردمي و مسالمت آميز بودن انقلاب فوريه دوهزار و يازده مردم يمن عليه رژيم علي عبد الله صالح ، در سه سال اخير در صدد تقويت نظامي گروه حوثي بر آمده است. خلاء سياسي به وجود آمده بعد از وقوع انقلابهاي عربي در برخي از کشورهاي عربي ،‌ منجر به کشمکش ميان گروههاي انقلابي و ضد انقلابي در اين کشورها شده است و نتيجه اين کشمکش بروز ناآراميها و کودتاهاي پشت سر هم دراين کشورها بوده است و اين تحولات زمينه ساز نفوذ ايران به اين کشورها بوده است. سه تحول مهم در کنار خلاء سياسي به وجود آمده بعد از انقلابهاي عربي دست به دست هم داده اند تا نفوذ ايران در منطقه بيشتر شود . اولين تحول اين بود که خلاء‌ سياسي و ناآراميها به دو کشور مهم عربي يعني سوريه و عراق رسيد. ايران تا قبل از وقوع انقلابهاي عربي دراين دو کشور نفوذ داشت و بعد از وقوع اين انقلابها ، نفوذ ايران گسترده تر شد به نحوي که نظاميان ايران عملا فرماندهي ارتشهاي عراق و سوريه را در درگيريهاي داخلي برعهده گرفته اند. دومين تحول ، اين بود که آمريکا و کشورهاي غربي ‌، اعتراضي به افزايش نفوذ ايران در منطقه و نقش ايران در درگيريهاي داخلي کشورهاي عربي همسايه اين کشور ندادند. علل بي اهميتي غربيها به افزايش نقش ايران ،‌ به تمايل آمريکا براي رسيدن به توافق هسته اي با ايران باز مي گردد. از سوي ديگر بخشي از نفوذ ايران در عراق و يمن به مبارزه با داعش و شبکه القاعده باز مي گردد و در عين حال غربيها نمي خواهند کفه ترازو در سوريه به نفع شورشيان پائين بيايد و نظام سوريه به طور کامل سقوط کند. سومين تحول به سياستهاي عربستان و برخي از کشورهاي عربي خليج فارس در سه سال گذشته مربوط مي شود. در وضع عادي عربستان در کنار کشورهاي ديگري همچون مصر ، سوريه ، عراق ،‌الجزاير و مغرب نقش بسيار مهمي در سياستهاي عربي ايفاء مي کرد. ولي بعد از وقوع انقلابهاي عربي و تحولات در کشورهائي همچون مصر ،‌سوريه و عراق ،‌ موقعيت تاثير گذاري عربستان به نحو بي سابقه اي تحت الشعاع قرار گرفت. پادشاه قبلي عربستان در سه سال گذشته سياست مبني بر مقابله با جريان اسلام سياسي سني را در راس اولويتهاي خود قرار داده بود و اولين اقدامش دراين راستا استقبال از براندازي محمد مرسي در مصر بود. اقدامهاي بعدي وي ،‌ به انزوا کشاندن جنبش حماس ‌،عدم کمک به دولت ائتلافي تونس ،‌ متوقف کردن روابط با ترکيه و وارد کردن فشارهاي شديد بر قطر به خاطر حمايتهايشان از جريانهاي اسلامي بود. وي همچنين در صدد تضعيف حزب الاصلاح يمن ( وابسته به اخوانيها ) و تلاش براي ادامه نقش گروه وابسته به علي عبد الله صالح در موازنه هاي سياسي يمن و ...بر آمد. با همه اينها ملک عبد الله در بحرين استثناء قائل شد و دراين راستا براي حفظ اوضاع يمن ، به شديدترين اقدامات متوسل شد ولي برنامه هاي توسعه طلبانه ايران را ناديده گرفت و يا حداقل اين طور فکر کرد که خطر ايران از خطر افزايش قدرت گرفتن اسلام سياسي سني کمتر است. نويسنده مي افزايد ايران اکنون بازيگر اصلي لبنان ، سوريه ،‌عراق و يمن است و ظاهرا دست از تلاش براي نفوذ در بحرين برنداشته است و بعيد نيست که بخواهد تلاش مشابهي در کويت داشته باشد. با همه اينها نبايد در حجم نفوذ ايران در منطقه و توان ايران براي تامين هزينه هاي اين نفوذ و حفظ آن مبالغه کرد. اکنون به آساني نمي توان مشخص کرد هزينه هاي مالي و اقتصادي ايران براي حفظ بقاي اسد و حفظ هم پيمانانش در لبنان و يمن و شرکت در جنگ داخلي عراق چقدر است ولي طبق ارزيابيها ،‌ماهيانه به ميلياردها دلار مي رسد . مشکلي که وجود دارد اين است که برخلاف عراق که مبادلات اقتصادي به نفع ايران است و تهران از اين کشور براي فرار کردن از مجازاتهاي بين المللي و غربي استفاده مي کند ولي بقيه مناطق تحت نفوذ ايران درآمد اقتصادي بالائي نداشته و نخواهد داشت . از آن جائي که نفوذ ايران با مخالفت اکثريت مردمي کشورهاي عربي مواجه است اکنون ايران از نظر اکثر مردم اين کشورها مترادف با سلطه خارجي و دامن زننده به درگيريهاي داخلي و مذهبي است. افزون بر اينها ، بعد از مرگ ملک عبد الله ديگر ترديدي وجود ندارد مبني بر اين که اولويتهاي عربستان در حال تغيير است و دراين راستا مقابله با نفوذ ايران و ايجاد ائتلافهاي لازم براي مقابله با اين نفوذ در اولويتهاي رياض قرار دارد و شايد تصميم براي باقي نگاه داشته بهاي نفت در قيمت پائين و تحرکات قابل ملاحظه عربستان در صحنه يمن اولين شواهد دال بر تغيير سياستهاي عربستان باشد.